یکی از اصطلاحات پر تکرار در دعاوی مدنی و احکام قضایی، اعسار است که توسط محکومین اعلام شده و در این صورت به این فرد مُعسر گفته می‌شود. در این میان ترکیبات معروف دیگری مانند لایحه تجدید نظرخواهی اعسار و لایحه رد اعسار نیز وجود دارند که به طور مکرر به گوش می‌رسند و ممکن است در معنای آن‌ها شبهاتی وجود داشته باشد. در این مقاله قصد داریم علاوه بر پرداختن به این موضوع و ارائه نمونه لایحه تجدید نظرخواهی اعسار، درباره چگونگی نوشتنن نمونه دادخواست اعتراض به حکم اعسار و دیگر موارد مربوط این واژه نیز به تفصیل و با زبانی ساده، صحبت نماییم.
اعسار به چه معناست و در اصطلاح قانونی چه تعریفی دارد؟
اعسار از ریشه عُسر به معنای سخت، شدت و تنگدستی گرفته می‌شود و در لغت همان کاربردی را دارد که ریشه این کلمه در قرآن و روایات اسلامی داشته است. در اصلاح قانونی اعسار به حالتی گفته می‌شود که فردی توانایی مالی پرداخت مبالغ مربوط به دعاوی مدنی را نداشته و از پرداخت حکم اعلام شده، به دلیل عدم تمکین مالی سر باز می‌زند. این حالت ممکن است برای هزینه دادرسی یک پرونده قانونی و یا برای حکم قضایی صادر شده به عنوان جریمه نقدی، غرامت، مهریه، نفقه و… اتفاق بیافتد و در تمام این صورت‌ها، به فردی که اعلام اعسار می‌کند، معسر گفته می‌شود.
آیا شماره تلفن وکیل را جهت مشاوره رایگان میخواهید؟
اگر در مورد اینکه چگونه اعسار را رد کنیم سوالی دارید می توانید به لینک مربوطه مراجعه کنید.
بنابراین می‌توان گفت در ساده‌ترین حالت، اعسار به عدم توانایی پرداخت یک حکم حقوقی گفته می‌شود و لایحه تجدید نظر خواهی اعسار و دادخواست اعتراض به حکم اعسار نیز همگی اصطلاحاتی خواهند بود که در همین مسیر، مورد استفاده افراد و وکلا قرار خواهند گرفت. در ادامه درباره هر یک از این اصطلاحات نیز به طور جداگانه صحبت خواهیم نمود.
لایحه تجدید نظرخواهی اعسار چیست؟
در مطلبی قبلا به موضوع نمونه دادخواست اعسار از پرداخت مهریه پرداخته ایم. در این مطلب به تجدید نظر این موضوع خواهیم پرداخت.
ادعای اعسار از سوی محکومین، فرایندی رایج است که اغلب اوقات با کتمان کردن دارایی‌ها و روش‌هایی این چنینی انجام میگیرد. این مسئله بخصوص در پروندههای خانوادگی طلاق و موضوع مهریه بیش از هر زمان دیگری تکرار می‌شود. در این حالت، طرف مقابل (شاکی، زوجه یا…) میتواند در صورت پذیرش اعسار دادگاه، لایحه تجدید نظرخواهی اعسار را تنظیم و تسلیم دادگاه نماید. این لایحه به نوعی اعتراض به پذیرش اعسار متشاکی از سوی دادگاه و حکم صادر شده برای پرداخت دین خواهد بود. در این لایحه، فرد شاکی توضیحات خود را برای اثبات توانایی مالی طرف مقابل به دادگاه اعلام کرده و تقاضای بررسی مجدد اموال وی را خواهد داشت.
به طور کلی هدف لایحه تجدید نظرخواهی اعسار این است که به مقامات قضایی درباره توانایی مالی فرد معسر به اندازه‌ای بیش از میزان حکم صادره اطلاعات دهد. به عنوان مثال وقتی برای حکم مهریه، دادگاه پس از اعلام اعسار زوج، تقسیط پرداخت مهریه را به اندازه یک سکه در هر شش ماه اعلام می‌کند، زوجه میتواند با تنظیم لایحه تجدیدن ظرخواهی اعسار و توضیح درآمد و دارایی زوج، به حکم صادره اعتراض کرده و تقاضای تجدید نظر در رأی دادگاه را داشته باشد. در زیر تصویر نمونه لایجه تجدید نظرخواهی اعسار مربوط به یک پرونده مهریه را می‌بینید که از سوی زوجه (یا وکیل قانونی وی) تنظیم شده است:
اعتراض به حکم اعسار چیست؟ در چه صورتی صادر می شود؟
در تمامی دعاوی مدنی و کیفری چنانچه پس از رأی تجدید نظر همچنان اعتراضی به حکم نهایی وجود داشته باشد، پرونده برای رسیدگی بیشتر به دیوان عالی کشور ارجاع خواهد شد. اما درباره مسائل مالی و ادعای اعسار طبق مقررات آئین دادرسی مدنی کشور، اعتراضات مربوط به حکم اعسار تنها در حد رأی تجدید نظرخواهی محدود خواهد شد و چنین پرونده‌هایی به دیوان عدالت عالی کشور ارجاع نخواهند گردید.
اعتراض به حکم اعسار از سوی شاکیان پرونده انجام میگیرد و زمانی اتفاق می‌افتد که دادگاه ادعای اعسار محکومُ‌به را پذیرفته و رأی به اعسار داده باشد. در این صورت است که شاکیان می‌توانند نسبت به این حکم تنها یکبار اعتراض کرده و چنانچه اعتراض آنان بی‌ثمر باشد و در بررسی مجدد نیز حکم به اعسار صادر شود، در این صورت هزینه دادرسی مجدد و حق‌الوکاله وکیل بر عهده شاکیان پرونده خواهد بود. اما اگر اعتراض به حکم اعسار مورد قبول واقع شود و دادگاه در بررسی مجدد پی به فریب‌کاری محکومُ‌به و شهود وی ببرد، در این صورت علاوه بر اینکه تمام هزینه‌های دادرسی و حق‌الوکاله بر عهده محکوم خواهد بود، احتمال اینکه حکم حبس نیز علاوه بر حکم پرداخت دِین برای متشاکی بریده شود، وجود خواهد داشت. همچنین شاهدینی که شهادت به اعسار فرد داده باشند نیز ممکن است به جرم فریب دادگاه به حبس تعزیری محکوم شوند.
لایحه رد اعسار چیست؟ دلیل رد اعسار چیست؟
طبق ماده ۶ قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی فرد محکوم میتواند ادعای اعسار کرده و حکم ناتوانی مالی از دادگاه بگیرد. البته این حکم پس از بررسی‌های دقیق از سوی مراجع قضایی صادر خواهد شد و همچنین با استناد به ماده ذکر شده قانون، امکان اعتراض به این حکم نیز وجود دارد. به لایحه‌ای که فرد شاکی (طلبکار، زوجه یا…) برای توضیح درآمد و دارایی فرد متشاکی و اعتراض به حکم صادر شده تنظیم می‌کند، لایحه رد اعسار گفته می‌شود.
دلیل رد اعسار ممکن است اشاره به اموال پنهان شده فرد محکوم باشد. به عنوان مثال در پروندههای خانوادگی ممکن است زوج ملک یا دارایی خود را به نام یکی از اعضای خانواده خود کند تا امکان رصد آن توسط مراجع قضایی وجود نداشته باشد. یا ممکن است ملکی بدون سند مالکیت ثبت شده در اداره ثبت اسناد داشته باشد (ملک یا زمین نسق) که امکان رصد آن توسط مراجع قضایی وجود ندارد و در لایحه رد اعسار به آن اشاره می‌شود. در این صورت اگر ادعاهای اعلام شده در لایحه اثبات شود، حکم رد اعسار برای فرد محکوم صادر خواهد شد و حکم جدید، دستور به مصادره دارایی را خواهد داد.
سؤالات متداول
- چه مقدار از درآمد ماهانه فرد معسر قابل توقیف است؟
این موضوع در پروندههای خانوادگی و بدهیهای تجاری متفاوت است. اما بر اساس قانون، توقیف بیش از یک چهارم درآمد ماهانه زوج در پرونده مهریه و نفغه ممکن نیست و حکم صادره در نهایت میتواند همین مقدار از درآمد یا حقوق را جهت پرداخت دِین تخصیص دهد.
- در صورتی که درخواست طلاق از سوی زوج باشد، حکم اعسار چگونه است؟
در صورتی که دادخواست طلاق از سوی مرد صادر شده باشد و پس از ایجاد پرونده قضایی مرد ادعای اعسار نماید، حکم اعسار همچنان مثل همیشه جاری خواهد بود. اما اگر اعسار مرد در دادگاه رد شود، آن‌گاه مادامی که مرد تمام مهریه را (حتی اگر بیش از ۱۱۰ سکه باشد) پرداخت نکند، حکم نهایی برای طلاق صادر نخواهد شد.
- چه عواملی ملاک اصلی دادگاه برای پذیرش یا رد اعسار است؟
پذیرش یا رد اعسار با توجه به میزان بدهی (یا مهریه) و تمام درآمدها و دارایی‌های فرد محکوم انجام میگیرد. در این فرایند کلیه دارایی‌های منقول و غیرمنقول و همچنین کلیه درآمدهای جاری ثبت شده فرد در تمامی حساب‌های بانکی وی مورد بررسی قرار خواهند گرفت.
- احکام احتمالی برای کسانی که اقدام به گمراهی دادگاه برای اثبات اعسار خود نمایند چیست؟
گمراهی دادگاه برای اثبات اعسار میتواند با کمک افرادی در نزدیکی فرد محکوم انجام گیرد. در صورت اثبات این موضوع، هم فرد محکوم و هم کسانی که در این مسیر به وی کمک کرده باشند، محکوم به احکامی نظیر اینها خواهند شد: حکم حبس تعزیری، ممنوع الخروجی از کشور، ممنوعیت در تأسیس شرکت، عدم امکان داشتن مسئولیتهای مهم (عضو هیأت مدیره یا مدیرعامل) ، عدم امکان دریافت تسهیلات از بانک (بجز وامهای ضروری) ، ممنوعیت گرفتن چک و… .
اشتراک در شبکه اجتماعی
اشتراک در
فیسبوک
اشتراک در
توییتر
اشتراک در
واتساپ
اشتراک در
تلگرام
مطالب مرتبط با این موضوع
از همسرم شکایت نموده ام. در حاضر ۸ ال ۹ میلیون حقوق می گیرم یک حانه هم دارم که در ان زندگی می کنم. اگر همسر اینجانب درخواست پرداخت مهریه نماید دادگاه مهریه ۵۰۰ سکه را چگونه محاسبه می کند
سلام
اصولا یک سوم حقوق شما به مهریه تعلق میگیرد
من چندین سال است نسبت به رابطه همسرم با یک مرد عریبه مشکوک هستم. اما شماره تماس های دقیقی که این دو با هم ارتباط داشته اند را ندارم. فقط چند شماره دارم که احتمال این واقعیت را میدهم که‌این شماره ها باشم. ایا راهی برای بررسی شماره این دو شخص وجود دارد. ممنون میشم کمکم کنید
سلام شما میبایست شکایت کنید تا قاضی دستور گرفتن پرینت را بدهد
با سلام..
خونه ای داریم به متراژ ۹۲۰ متر بنام مادرم هست،،،مادرم هم حدود ی ساله سکته کرده و میخواد خونه رو قولنامه ای به باجناقم بفروشه و ی جای بهتر بگیریم،شرایطش چطوریه من که پسرشم با پسرم که ۲۹سال داره میتونیم شاهد باشیم
با سلام
داشتن نسبت نزدیک یا عدم نسبت شخص شاهد صرفا در امور قضایی ( شهادت در دادگاه) موضوعیت دارد.
پس می‌توانید با خیال راحت نسبت به موضوع مورد سوال اقدام نمایید.
اما اکیدا به شما توصیه می‌شود در نوشتن متن قرارداد دقت لازم را به عمل آورید.
جهت دریافت مشاوره رایگان در خصوص تنظیم قرارداد با شماره ۰۹۰۵۶۵۵۱۲۷۷ تماس بگیرید
با سلام زمین کشاورزی که ۳۲سال قبل توسط پدر همسرم خریداری شد ودر متن قولنامه حدودا ۶هکتار تعیین شده بعد از فوت ایشان برای اندازه گیری زمین که اقدام کردیم مشخص شد که ۶۳ هزار متر زمین موجود است باز هم توضیح میدهم که در قولنامه حدودا شش هکتار نوشته شده برای اون سه هزار متری که بیشتر هست میتونیم سند بگیریم یا باید از ورثه فروشنده رضایت بگیریم در ضمن شش نفر ورثه هستن دوتا پسر چهار تا دختر یک پسر وسه تااز دختر ها زمین خودشون رو به شخصی فروختن که موقع اندازه گیری هوایی مشخص شد که این زمین سه هزار متر بیشتر هست شخصی که زمین رو خریده میخواد هزار متر هزار متر زمین ها رو به صورت باغچه بفروشه ومشخصه که باید یک خیابان به عرض ۶یا۸ متر وسط زمین بندازه تا به همه باغچه ها راه دسترسی بده حالا به ما میگه که شما برای اون سه هزار متر کاری نمیتونید انجام بدید واون سه هزار متر رو خیابون درست کرده برای خودش من که اعتراض کردم ?
با سلام
پدر همسر شما در حقیقت زمین با حدود اربعه خریدند نه با تعیین متراژ و به همین خاطر گفته شده حدودا ۶ هکتار. بنابراین اگر حدود اربعه ذکر شده در سند شامل ۳ هزار متر اضافی بوده باشه یعنی اون ۳ هزار داخل حدود اربعه باشد، اون ۳ هزار متر هم مال ایشون بوده و هست و فروشنده حق فروش اون ۳ هزار متر رو نداشته و مرتکب جرم شده. کما اینکه اگر ۳ هزار متر از ۶ هکتار کمتر بود پدر همسر شما هم حق رجوع به مالک نداشت. اما وراث شخص فروشنده می‌توانند علیه پدر همسر شما اقامه دعوی نمایند و مطالبه قیمت آن سه هزار متر را نمایند، با این ادعا که سه هزار متر قابل تسامح نیست و وقتی گفته می‌شود حدود ۶ هکتار منظور چند صد متر کمتر یا بیشتر است.
اما در هر صورت معامله‌ای که نسبت به سه هزار متر انجام شده باطل است و خریدار بابت مبالغی که پرداخته است میتواند به فروشندگان، و نه تمامی وراث، مراجعه نماید.