آیا بیمه نکردن کارگران جرم است؟

قانون اصلی حاکم بر روابط کارگر و کارفرما قانون کار است و سازمان تامین اجتماعی نهاد نظارت کننده بر حق و حقوق کارفرما و کارگر و تعیین کننده ی حقوق کارگر و کارفرما است.

در مورد پرداخت حق بیمه ی کارگران توسط کارفرما سازمان تامین اجتماعی با دقت بسیار و ایجاد ضمانت اجراهای فراوانی نظارت خود را انجام می‌دهد. و حتی بعضی اوقات با فرستادن بازرس و ناظرهای سرزده از شرکت ها و کارگاه ها از وجود شرایط کاری مناسب برای همه ی کارگران شاغل و عملکرد کارفرمایان نسبت به پرداخت حق بیمه ی آن ها  اطمینان حاصل می کند.

بر اساس ماده ۴ قانون تأمین اجتماعی، هر شخصی که با هر عنوان در مقابل دریافت دستمزد یا حقوق، کار می کند مشمول قانون تأمین اجتماعی است و اهمیتی ندارد عنوان شغلی کارگر چیست. همچنین بر اساس ماده ی ۱۴۸ قانون کار، کارفرمایان موظفند مطابق با قانون تأمین اجتماعی، نسبت به بیمه کردن کارگران خود اقدام نمایند. به عبارتی دیگر بیمه مهم ترین حقی است که برای حمایت از کارگران در قانون کار و نهاد تأمین اجتماعی در نظر گرفته شده است.

قرارداد مبنی بر عدم پرداخت حق بیمه و بیمه نکردن کارگر:

منظور ما از اصطلاح بیمه کردن کارگران، پرداخت حق بیمه برای آنها است. شاید برایتان جالب باشد که بدانید بسیاری از کارفرمایان در ابتدای کار قراردادی را مبنی بر عدم پرداخت حق بیمه با کارگران خود تنظیم می‌ کنند و با یکدیگر توافق می‌ کنند که حق بیمه ‌ای به کارگر خود پرداخت نشود، اما شاید برایتان جالب باشد که بدانید، چنین قراردادی اصلاً صحت قانونی نداشته و بدین ترتیب یعنی با وجود تنظیم چنین قراردادی بازهم کارفرما باید حق بیمه کارگر خود را پرداخت کند و در صورت شکایت کارگر از کارفرما، علاوه بر پرداخت حق بیمه کارگر حتی اگر آن را قبلاً نیز پرداخت کرده باشد، مشمول پرداخت جریمه نیز می گردد، چرا که چنین قراردادی به صورت خودکار باطل می‌باشد.

ولی اگر کارگری از قبل حق بیمه اش پرداخت شده باشد، کارفرما می تواند کارگر را بیمه نکند چرا که طبق قانون هر فردی تنها یکبار می تواند از بازنشستگی و دیگر خدمات بیمه استفاده کند.

چرا بیمه شدن برای کارگران اهمیت دارد؟

مطابق با آنچه گفتیم حق بیمه از سایر حقوق کارگران بسیار مهم تر است. با پرداخت حق بیمه، کارگران می تواند از مزایای مهم سازمان تأمین اجتماعی مثل دریافت مستمری بازنشستگی یا از کارافتادگی استفاده کند.

در صورت بیمه نکردن کارگران، استفاده از این مزایا هم امکان پذیر نخواهد بود.

وظایف حقوقی کارفرما در قبال کارگر

کارفرما موظف است تمامی حقوق کارگران شامل دستمزد، حق بیمه، عیدی، مرخصی، پاداش، حق اولاد و… را در مهلت مقرر پرداخت نماید. از نظر قانونی هرگونه کاهلی در پرداخت این موارد جایز نیست.

کارفرمایان وظیفه دارند برای کارگران خود حق بیمه بپردازند. بازه ی زمانی کار کردن کارگران در این موضوع اهمیتی ندارد. همانطور که گفته شد امکان دارد کارفرما به کارگر بگوید که بابت کاری که انجام می دهی برای شما بیمه پرداخت نمی شود که این موضوع هم اعتبار قانونی ندارد. وظیفه ی کارفرما این است که هر ماه لیست بیمه را با در نظر گرفتن حقوق افراد تهیه کرده و به سازمان تأمین اجتماعی ارسال نماید.

بر اساس ماده ی ۳۶ قانون تأمین اجتماعی کارفرما مسئول پرداخت حق بیمه سهم خود و بیمه شده است. مطابق با این قانون کارفرما مکلف است در موقع پرداخت حقوق و مزایا، سهم بیمه شده را کسر کرده و به همراه سهم خود از حق بیمه ی کارگر به سازمان پرداخت کند حق بیمه ی کارگران ۳۰ درصد از حقوق و مزایای کارگران است که از این مقدار ۲۳ درصد سهم کارفرما ۷ درصد سهم کارگر است.

اگر کارفرمایی کارگر خود را بیمه نکند و کارگر می تواند با شکایت از کارفرما در اداره ی کار، پرداخت حق بیمه ی خود و سایر حقوق قانونی خود را از کارفرما مطالبه کند.

همچنین بر اساس ماده ی ۱۸۳ قانون کار، کارفرمایانی که برخلاف ماده ی ۱۴۸ این قانون کارگران خود را بیمه نکنند، علاوه بر پرداخت کامل سهم خود در بیمه ی کارگر، با توجه به مراتب جرم موظف به پرداخت جریمه ی نقدی ۲ تا ۱۰ برابری حق بیمه است.

از آنجایی که هرگونه توافقی بین کارگر و کارفرما باطل بوده و قانونی نیست، اگر کارگر نسبت به این موضوع شکایتی داشته باشد، اگر کارفرما طبق توافق از پیش تعیین شده، حق بیمه را به خود کارگر پرداخته باشد، باز هم مجبور سهم بیمه ی کارگر را به همراه جریمه ی عدم پرداخت را بپردازد.

نحوه شکایت از کارفرما در صورت بیمه نکردن کارگران

ابتدا کارگر شاکی باید به شعبه اداره کار مراجعه کند.

سپس تشکیل پرونده داده و مدارک لازم را تکمیل کند.

سوابق را به اداره کار برده و فرم های شکایت را بر اساس نوع حقی که از او توسط کارفرما ضایع شده است پر می کند.

هیأت تشخیص پس از بررسی این موضوع با توجه به ادعای کارگر اقدام به صدور رای می کند.

مهم ترین کاری که کارگر باید در این موضوع انجام دهد ثابت کردن این است که در مکان مربوطه به صورت کامل و طبق قانون کار مشغول به کار بوده است. این مرحله بسیار اهمیت دارد چرا که در صورت عدم اثبات رابطه ی کارگر و کارفرمایی بین فرد شاکی و متشاکی، عملاً پیش بردن شکایت غیرممکن است. تنهادر صورتی از فرد متشاکی می توان درخواست پرداخت حق بیمه را داشت که این رابطه ی کارگر و کارفرمایی بین آن ها ثابت شود. مثلا بسیاری کارفرمایان حقوق کارگرانی را که قصد پرداخت حق بیمه برای آنان را ندارند به صورت نقدی پرداخت می کنند تا مدرکی علیه شان وجود نداشته باشد که آن کارگر در آن کارگاه مشغول به کار بوده است.

مشورت با یک وکیل متخصص در به سرانجام رسیدن شکایت شما بسیار تاثیرگذار خواهد بود. شما پس از اثبات این رابطه می توانید درخواست حق بیمه ی پرداخت نشده بدهید. این امر جز از یک وکیل متخصص اداره کار و وکیل کارگر و کارفرما ساخته نیست. توصیه می گردد که پیش از هر اقدامی از مشورت با وکلا و کارشناسان حقوقی گروه وکلای تهران مدافع بهره مند شوید و با مشاوران و وکلای معتبر ما صحبت کنید.

دانستن این نکته ضروری است که شکایت کارگران از کارفرمایان به جهت بیمه نکردن کارگران مشمول مرور زمان نمی گردد، یعنی شکایت از کارفرما در مورد عدم پرداخت حق بیمه هر زمانی می تواند مطرح شود حتی بعد از فوت کارگر. حتی وراث کارگر می توانند جهت دریافت حقوق بیمه پرداخت نشده کارگر، از کارفرما شکایت کنند. برای ارتباط با وکیل تخلفات اداری با شماره های موجود در سایت تماس بگیرید.

سؤالات متداول:

آیا مدت زمان کارگر در وظیفه ی کارفرما مبنی بر بیمه کردن کارگر تاثیر گذار است؟

کارفرما موظف است هر کارگری که در کارگاهش مشغول به کار می باشد، حتی اگر به مدت کوتاهی مثل چند ساعت بوده، بیمه کند. هر گونه تعلل در این مورد از سوی سازمان تأمین اجتماعی بررسی خواهد شد و مدت زمان کار کردن در بیمه شدن یا شدن کارگر کاملا بی تأثیر است.

اگر کارفرما کارگر را بیمه نکند یعنی برای کارگر حق بیمه پرداخت نکند چه اتفاقی می افتد؟

در صورت عدم پرداخت حق بیمه توسط کارفرما برای کارگر، کارگر می تواند از کارفرما شکایت کند و پس از طرح شکایت و پیگیری کارگر، در صورت اثبات این موضوع، کارفرما موظف است علاوه بر پرداخت کامل سهم خود در بیمه ی کارگر، با توجه به جرم به پرداخت جریمه ی نقدی ۲ تا ۱۰ برابری حق بیمه بپردازد.