همانطور که میدانید بیشترین موارد سقط جنین زمانی رخ میدهد که افراد با یکدیگر رابطهی نامشروع داشتهاند و این رابطهی نامشروع منجر به به وجود آمدن جنین شده است و حال افراد پس از بارداریهای ناخواسته تصمیم به سقط آن جنین میگیرند. در ایران به دلایل فرهنگی، اجتماعی و مذهبی رابطه نامشروع و سقط جنین همواره مورد مذمت و نکوهش بوده است. ما در این مقاله میخواهیم به بررسی رابطه نامشروع و سقط جنین از منظر حقوقی و قانونی بپردازیم و احکام موجود برای این جرم را در قانون مجازات اسلامی مورد بررسی قرار دهیم.
تعریف و مجازات رابطهی نامشروع
رابطهی نامشروع به معنای هر گونه رابطهی جنسی بین دو نفر میباشد که در قانون و شریعت تعریف نشده باشد و مورد تایید قرار نگرفته باشد. در حقوق ایران این نوع از روابط به عنوان یک عمل نامشروع و جرم شناخته میشود و مطابق با ماده ۶۳۷ قانون مجازات اسلامی هر گاه زن و مردی که بین آنها رابطهی زوجیت نباشد، رابطهی نامشروعی داشته باشند اعم از زنا، تقبیل، یا مضاجعه به ۹۹ ضربه شلاق محکوم خواهند شد و اگر این رابطهی نامشروع با اکراه همراه باشد تنها شخص اکراهکننده مجازات خواهد شد.
در این ماده منظور از تقبیل، بوسیدن و منظور از مضاجعه، همبستر شدن میباشد. از تعریف ارائه شده در این مادهی قانونی میتوان نتیجه گرفت صرف مکالمه تلفنی، قدم زدن در پارک یا خیابان، مکاتبه و… را نمیتوان رابطهی نامشروع در نظر گرفت.
تعریف سقط جنین
سقط جنین به معنای خروج جنین از رحم قبل از اتمام دورهی بارداری است. این اتفاق ممکن است به صورت طبیعی یا با استفاده از روشهای پزشکی اتفاق بیفتد. سقط جنین معمولا در چند هفتهی اول بارداری رخ میدهد، اما در برخی موارد ممکن است تا پایان دوره بارداری ادامه یابد. علت سقط جنین ممکن است عوامل ژنتیکی، زیست محیطی، مشکلات پزشکی مادر یا جنین و یا خواست خود زوجین باشد. از نظر حقوقی سقط جنین در معنای خاص خود یعنی سقط خودخواستهی زوجین و به معنای انجام اعمال مجرمانه که باعث سلب حیات جنین و خروج آن از بدن مادر قبل از موعد طبیعی آن گردد، میباشد.
سقط جنین بعد از رابطه نامشروع و مجازات آن
همانطور که در ابتدای مقاله بیان شد رابطه نامشروع و سقط جنین معمولا با هم همراه هستند و بیشتر موارد سقط جنین پس از انجام رابطهی نامشروع و بارداری ناخواستهی افراد رخ میدهد. مخصوصا در کشور ما که به دلیل وجود ریشههای مذهبی دنیا آمدن فرزند از رابطهی نامشروع بسیار نکوهیده میباشد و حتی برای آن فرزند شناسنامه صادر نمیشود. اما جالب است بدانید که مجازات سقط جنین ناشی از رابطهی نامشروع و زنا با سقط جنین ناشی از رابطهی مشروع تفاوتی ندارد و هر دو دارای مجازات و کیفر یکسانی میباشند.
در مادهی ۳۰۶ قانون مجازات اسلامی آمده است که جنایات عمدی بر جنین موجب قصاص نیست و مرتکب علاوه بر پرداخت دیه به مجازاتهای مشخص شده در مواد ۷۱۶ تا ۷۲۱ کتاب چهارم این قانون محکوم میشود. تبصرهی ماده ۳۰۶ یک حالت را بیان میکند که قصاص ثابت است و آن در مواردی است که جنین زنده متولد شده باشد و جنایت قبل از متولد شدن موجب نقص عضو یا مرگ جنین بعد از متولد شدن گردد، که البته در اینجا باید قصد مرتکب مبنی بر زنده متولد شدن جنین و فوت وی بعد از تولد ثابت شود، یعنی حتی اگر مرتکب بخواهد جنین در همان حالت جنینی بمیرد و در این جهت جنایتی به او وارد نماید قصاص نمیشود.
از جمله مواد قانونی دیگری که در خصوص مجازات سقط جنین صحبت کرده است مادهی ۶۲۲ قانون مجازات اسلامی است که بر اساس آن هر کس عالماً و عامداً با ضربه زدن یا اذیت زن حامله باعث شود جنین او سقط شود محکوم به پرداخت دیه و حبس از ۶ ماه تا یک سال و نیم خواهد شد.
مجازات سقط جنینی که به واسطهی دیگران انجام شود
علاوه بر اینها در ماده ۶۲۳ همین قانون بیان شده است که اگر کسی به واسطهی دادن ادویه یا وسیلهی دیگری باعث سقط جنین زن حامله شود به شش ماه تا یک سال حبس محکوم میشود و اگر عامدانه زن حاملهای را دلالت به استفاده از ادویه یا وسیلهی دیگری نماید که جنین وی سقط شود مرتکب به مجازات حبس از سه تا شش ماه محکوم خواهد شد که البته اگر بتواند ثابت کند که این عمل برای زنده ماندن مادر لازم بوده است از این مجازات معاف خواهد شد و در هر یک از این موارد دیه مطابق با مواد ۷۱۶ تا ۷۲۱ پرداخت خواهد شد.
مادهی ۶۲۴ قانون مجازات در خصوص مجازات طبیب یا ماما یا داروفروش یا اشخاصی که به عنوان طبابت یا مامایی یا داروفروشی وسایل سقط جنین را فراهم سازند یا مباشرت به اسقاط جنین نمایند صحبت میکند و علاوه بر پرداخت دیه این افراد را محکوم به حبس از دو تا پنج سال مینماید. مطابق با این ماده تهیه وسایل سقط جنین مطلقاً جرم است حتی اگر این اقدام موحب سقط جنین نشود و در همهی موارد ذکر شده علم و آگاهی مرتکب به باردار بودن زن شرط تحقق جرم میباشد.
آیا شماره تلفن وکیل را جهت مشاوره رایگان میخواهید؟
شما میتوانید در خصوص سقط جنین و موارد و موضوع های مربوط به این این بحث با شماره تلفن وکیل موجود در سایت ما تماس گرفته و به صورت رایگان با وکیل پایه یک دادگستری مشاوره حقوقی بگیرید.
سقط جنین توسط مادر و سقط درمانی:
سقط جنین توسط مادر ممکن است به دلایل متعددی از جمله دلایل پزشکی مثل ناقص بودن جنین رخ دهد. در خصوص سقط جنین توسط مادر مادهی ۷۱۸ قانون مجازات اسلامی بیان مینماید که هرگاه زنی جنین خود را، عمدا یا شبه عمد یا به خطا از بین ببرد، دیه جنین جسب مورد توسط مرتکب یا عاقلهی او باید پرداخت شود و در تبصرهی این ماده آمده است که اگر زنده ماندن جنن برای مادر خطر جانی داشته باشد برای حفظ خود مادر سقط شود دیه تعلق نمیگیرد.
به طور دقیقتر در مورد این موضوع در سال ۱۳۸۴ ماده واحده سقط درمانی تصویب شد که سقط را برای درمان تحت شرایط خاصی مجاز دانسته است و این سقط درمانی باید با تشخیص سه دکتر متخصص و تایید پزشکی قانونی بر بیمار بودن جنین همراه باشد که به دلایلی مثل عقبافتادگی یا ناقصالخلقه بودن باعث سختی و آسیب زدن به مادر میشود یا مادر بیماریای داشته باشد که برایش خطر جانی داشته باشد. با این شرایط میتوان قبل از چهار ماهگی با رضایت مادر جنین را سقط کرد و در این مورد مسئولیت یا مجازاتی متوجه پزشک درمانکننده یا مادر نخواهد شد.
همانطور که در این دو ماده مطرح شد سقط درمانی جنینی که منجر به رساندن آسیبی به بدن مادر شود قبل از چهارماهگی با تایید سه پزشک متخصص و تایید پزشکی قانونی مجاز میباشد و منجر به مجازات و مسئولیتی برای مادر و پزشک معالج نمیشود.
شرایط لازم برای سقط درمانی جنین:
مطابق با قانون سقط درمانی مصوب سال ۱۳۸۴ برای سقط جنین وجود شرایط زیر لازم است:
- جنین به دلیل عقباقتادگی یا ناقصالخلقه بودن موجب حرج مادر شود یا مادر بیماری تهدیدکنندهی جانی داشته باشد،
- تشخیص سه پزشک متخصص،
- تایید پزشکی قانونی،
- رضایت مادر،
- جنین به چهار ماهگی (ولوج روح) نرسیده باشد، یعنی اگر همهی شرایط بالا فراهم باشد اما جنین چهارماهه یا بزرگتر باشد مرتکب محکوم به مجازاتهای مقرر خواهد شد.
نتیجه گیری
سقط جنین در فرهنگ ما ایرانیان به دلیل وجود ریشههای مذهبی و دیدگاه اجتماعی عمل شنیعی میباشد و بر همین اساس هم در قانون مجازات جرمانگاری شده است و مرتکب آن محکوم به مجازات خواهد شد. سقط جنین از جمله جرایمی نیست که فقط توسط زنان انجام شود و ممکن است مرتکب آن هر شخصی و یا خود زن حامله باشد که بر اساس قانون مجازات اسلامی مجازاتهای متعددی از جمله پرداخت دیه و حبس برای آن در نظر گرفته شده است که در این مقاله سعی کردیم به صورت کامل مجازاتهای این جرم را توضیح بدهیم. این جرم عمدتاً در پی رابطهی جنسی نامشروع و تولید جنین به واسطهی آن رابطه رخ میدهد که بسیاری از این افراد از عواقب این روابط و از مجازات سقط جنین مطلع نیستند و اقدام به شروع چنین روابطی و یا سقط جنین به وجود آمده مینمایند. شما میتوانید جهت کسب اطلاع بیشتر در خصوص جرم سقط جنین با گروه وکلای تهران مدافع تماس حاصل فرمایید.
پرسشهای رایج:
آیا مجازات سقط جنین ناشی از رابطهی نامشروع با سقط جنین ناشی از رابطهی مشروع تفاوتی دارد؟
خیر، مجازات سقط جنین در قانون مجازات اسلامی ایران یکسان میباشد و تفاوتی ندارد منشا جنین ایجاد شده چه رابطهای باشد.
آیا ما قانون یا ماده قانونیای در خصوص سقط درمانی جنین داریم و میتوان جنین را به علت بیماری سقط کرد؟
بله، تبصرهی مادهی ۷۱۸ قانون مجازات اسلامی در این خصوص بیان شده است و ماده واحده سقط درمانی مصوب ۱۳۸۴ نیز مشخصاً شرایط لازم برای سقط درمانی جنین را توضیح داده است.
کسی که با تجاوز باردار شده نمیتونه جنین رو سقط کنه؟ واقعا قانون مسخره ایه
سلام
از لحاظ قانونی خیر نمیتوانید ولی قطعا راههایی برای اینکه کسی متوجه نشود وجود دارد
باسلام
سقط جنین بدون اجازه شوهر چه حکمی دارد؟
زنی که حامله بوده(مشروع) بدون اینکه به شوهرش بگه اقدام به سقط جنین کرده
و این سقط جنین کاملا عمدی بوده و هیچگونه توجیح و دلیلی نداشته صرفا تمایل مادر بوده.
لطفا راهنمایی بفرمائید.
سلام
طبق قانون تعزیرات سقط جنین توسط مادر جرم بوده و منحر به مجازات حبس و حسب مورد پرداخت دیه نیز میباشد