جعل سند عبارت از نوشتن یا تغییر دادن امضا و تاریخ در یک سند که می تواند با استفاده از جعل مهر هم صورت گیرد و از این رو برای آن مجازاتی در قانون جمهوری اسلامی در نظر گرفته شده است تا افرادی که این تخلف را مرتکب می شوند را مجازات کنند. در این مقاله قصد داریم تا در ابتدا به معنی اصلی جعل سند، شکواییه جعل سند و همچنین مجازاتی که برای آن در نظر گرفته شده است بپردازیم. پس تا انتهای این مطلب با مجموعه تهران مدافع همراه باشید.
منظور از جعل سند چیست؟
جعل در حقیقت در معنای لغوی به خلق کردن یا دگرگون کردن مربوط است و در حقوق جزاء نیز به ایجاد هر چیزی که به ضرر افراد دیگر است و همچنین بر خلاف واقعیت است گفته می شود. جعل سند یک جرم است که به آن جرم جعل یا تزویر نیز گفته می شود و بیشتر برای جعل سند یا پول و چک و مدارک انجام می شود. در بحث کالا یا اشیاء نیز می توان از جعل استفاده کرد که برای آن نیز بر اساس ماده ۵۲۳ الی ۵۴۲ قانون مجازات تعیین شده است و این احکام می تواند بر اساس مجازات نقدی یا حبس باشد.
از مصادیق جرم جعل سند می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ایجاد اسناد یا مکتوبات
- بازسازی کردن مهر یا امضای اشخاص
- ایجاد خراش یا تراش بر روی نوشته ها به منظور تبدیل کردن کلمه به یک کلمه دیگر یا از بین بردن آن
- قلم بردن در مکتوبات برای تغییر حروف و اعداد
- الحاق با هدف افزودن و ایجاد موارد جدید در بخشی از سند
- خط زدن یا سیاه کردن نوشته
- ایجاد تغییر در سند
- الصاق دو نوشته با یکدیگر
- استفاده از مهر افراد بدون اخذ اجازه
ارکان جرم جعل که ذکر شد مانند هر جرم دیگر شامل مواردی از قبیل رکن مادی و رکن معنوی و همچنین رکن قانونی است که در شکواییه جعل سند اهمیت می یابد. رکن معنوی این جرم باید بر اشاش علم و آگاهی باشد.
شکواییه جعل سند چیست؟
شکواییه جعل سند به متن تنظیم شده ای گفته می شود که وکیل ملکی برای درخواست شاکی می نویسد. در این نامه مشخصاتی از قبیل:
- مشخصات شاکی
- مشخصات مشتکی عنه
- موضوه جرم
- تاریخ وقوع جرم
- محل وقوع جرم
درج می شود. همچنین متن نامه به صورت:
- ریاست دادسرای عمومی
- مجتمع قضایی
- دادگاه
با توجه به قوانین ۵۲۳، ۵۳۳ و ۵۳۶ تنظیم می شود که رعایت تمامی استانداردهای درون این نامه از اهمیت بالایی برخوردار هستند. نمونه شکواییه جعل مبایعه نامه باید توسط وکیل فعال در این زمینه انجام شود که مجموعه تهران مدافع با به کارگیری کارشناسان و وکلای کاربلد، می تواند در این امر به شما کمک کند.
مجازات جعل سند چیست؟
همانطور که گفته شد مجازاتی که برای جرم جعل در سند در نظر گرفته می شود بر اساس ماده ۵۳۳ عبارت است از: «اشخاصی که کارمند یا مسئول دولتی نیستند هرگاه مرتکب یکی از جرایم مذکور در ماده ۵۳۲ شوند علاوه بر جبران خسارت وارده به حبس از شش ماه تا سه سال یا سه تا هجده میلیون ریال جزای نقدی محکوم می گردند.»
این ماده برای مجازات جرم جعل مادی اسناد رسمی است. اما مجازاتی که برای این امر در نظر گرفته می شود را به صورت جزئی در ادامه بررسی خواهیم کرد.
در خصوص هر نوع جعل مجازات خاصی در نظر گرفته شده است که این قوانین در خصوص جعل سند به این بستگی دارد که چه کسی صاحب سند است و همچنین جعل بر روی چه نوع سندی انجام شده است. در صورتی که جعل سند به همراه جعل امضاء انجام شده باشد اگر جعل رهبری یا روسای سه قوه باشد، بر اساس مجازات باید ۳ الی ۱۵ سال حبس برای آن در نظر گرفته شود.
اگر متهم برای جعل سند دولتی اقدام کند از ۱ الی ۱۰ سال حبس برای ایشان در نظر گرفته خواهد شد و همچنین جعل اسناد عادی چیزی حدود ۶ ماه تا دو سال به همراه پرداخت جزای نقدی ۳ الی ۱۲ میلیون تومان است. همین مجازات برای اسناد دولتی نیز در نظر گرفته می شود.
سوالات متداول
- آیا دست بردن در کپی، جعل سند محسوب می شود؟
دست بردن در کپی جعل نیست و این بستگی به شرایط یا قوانین دیگری ندارد. برای مثال اگر می خواهید یک کپی از مدارک بانک را تغییر دهید، این جرم نیست.
- آیا می توان بابت سند مثنی از فرد مجرم شکایت کرد؟
بله با توجه به سوء استفاده فرد، اختیار شکایت کیفری دارید.
- در هنگام توقیف ماشین، خیانت در امانت شده است؛ آیا می توان شکایت کیفری جاعلان را انجام داد؟
بله!
- شکایت بابت خلاف بودن گواهی فوت، زمانی که تاریخ ثبت احوال با تاریخ بر روی سنگ قبر یکی است، امکان پذیر است؟
بله! امکان پذیر خواهد بود.