اصلاح نام خوانده در دادخواست

برای برقراری نظم و انظباط در جامعه و پایبندی افراد به حقوق خود و عدم تعدی از آن و از طرفی احترام به حقوق دیگران و عدم تعرض به آن، قوانین مدونی وضع و مقرر گردیده و دستگاه قضایی ملزم به صیانت از این قوانین است. از طرفی دیگر قانونگذار برای قوانین و احکام و قرارهای صادره توسط دادگاه نیز ضمانت اجرایی در نظر گرفته است.

یکی از حقوق افراد، حق دادخواهی و مراجعه به مراجع قضایی در جهت مطالبه حقوق تضییع شده خود است. در همین راستا افراد می توانند به دستگاه قضایی مراجعه کرده و برای مطالبۀ حقوق خود دادخواستی مبتنی بر خواستۀ خود را به دادگاه تسلیم نمایند. در حین نوشتن و تحویل دادخواست به دادگاه که باید در آن نام خوانده و مشخصات او قید گردیده باشد، ممکن است نام خوانده توسط خواهان به دلیل بی اطلاعی از مشخصات کامل او یا سهواً به صورت اشتباه تایپی در دادخواست، قید گردد. حال این سؤال پیش می آید که آیا امکان تغییر یا تصحیح وجود دارد یا خیر؟

مشخصات خوانده در دادخواست

بر اساس قانون آیین دادرسی مدنی، طبق ماده ۴۸ این قانون،  برای درخواست احقاق حقوق خود و مراجعه به مقام قضایی، می بایست دادخواستی متناسب با موضوع در برگه دادخواست، تقدیم دادگاه گردد و مطابق آن از مقام قضایی مربوطه تقاضای رسیدگی کرد. طبق ماده ۹۸ قانون آیین دادرسی مدنی عناصر دعوی ثابت بوده و قابل تغییر نیستند. به همین دلیل می بایست در تحریر دادخواست دقت لازم را مبذول داشت. در طرح دعوی، عناصری وجود دارد که در ماده ۵۱ قید شده و طبق آن باید مشخصاً در برگه دادخواست، مشخصات خواهان و خوانده به درستی قید گردد. این مشخصات شامل نام و نام خانوادگی، نام پدر و آدرس محل سکونت یا کار خواهان و نام و نام خانوادگی و آدرس خوانده است که به طور معمول باید صحیح قید شود تا امکان تماس و ابلاغ به هر یک وجود داشته باشد. ضمن اینکه خواسته خواهان و دلیل درخواست او نیز می بایست به طور مشخص و واضح در دادخواست آورده شود و در ادامه دلایل و مستندات موجود مبنی بر تأیید خواسته و ادعای صورت گرفته نیز بیان شود.

اتفاقی که ممکن است در هنگام تهیه دادخواست رخ دهد این است که، نام خوانده به شکل نادرست درج گردد و یا اشتباه تایپی در دادخواست رخ دهد. در این حالت شاید این تصور پیش بیاید که دادخواست تسلیم شده و در نتیجه دعوی طرح شده رد می شود.

ضمانت اجرای اشتباه در درج نام خوانده

در صورتی که نام خوانده در دادخواست به اشتباه درج گردد، در چنین مواردی اگر اشتباه حین ثبت از جانب دادگاه صورت گرفته و «سهو قلم» رخ داده باشد، یا اگر رأی صادر شده باشد، یک رأی اصلاحی از سوی دادگاه صادر می شود و به طرفین ابلاغ می گرد؛ چرا که دادگاه باید هنگام صدور رأی عناصر دعوی را به طور دقیق در رأی صادره قید نماید، فلذا در قانون قید شده که هویت خواهان و خوانده باید از سوی دادگاه بررسی و محرز شود تا افراد دعوای واهی طرح نکنند. اگر رأی دادگاه قابل واخواهی باشد، رأی تصحیح شده نیز قابل واخواهی است و در صورتی که رأی به دلیل تجدیدنظرخواهی یا واخواهی نقض گردد، رأی اصلاحی نیز نقض می گردد.

ولی در صورتی که نام خوانده توسط خواهان به اشتباه ثبت و وارد شده باشد، در صورتی که خوانده همان طرف دعوا باشد برای این موضوع نیز ضمانت اجرا وجود دارد و ضمانت اجرا در چنین حالتی، صدور اخطار رفع نقص است. با توجه به لزوم ورود کدملی و داشتن کد ثنا، معمولاً دادگاه در حین فرآیند احراز هویت، به خواهان اخطار داده و از او می خواهد تا نام یا اطلاعات خوانده را قبل از جلسه دادگاه اصلاح و رفع نقص نماید. از طرفی در شرحی که بر ماده ۹۸ قانون آیین دادرسی مدنی آمده است، در صورتی امکان طرح دعوی مجدد پس از صدور رأی دادگاه به عنوان امر مختومه وجود دارد که، عناصر دعوی یکسان باشند و اگر یکسان نباشند، نام خوانده به خود خوانده اطلاق نشود و به اشتباه نام دیگری درج شده باشد، امکان طرح مجدد همان دعوی وجود ندارد. اگر بعد از صدور دادنامه، اشتباه در درج نام خوانده مشخص گردد، چاره ای جزء تقدیم دادخواست مجدد نیست.

سؤالات متداول:

• آیا امکان تصحیح یا تغییر نام خوانده در دادخواست وجود دارد؟

بله، این امکان وجود دارد.

• چه زمانی می شود دادخواست را اصلاح کرد و نام خوانده را تغییر داد؟

هر زمان که متوجه ثبت اشتباه نام خوانده شدیم، امکان تغییر وجود دارد. البته به شرطی که نام ثبت شده در دادخواست، فرد دیگری را خطاب قرار نداده باشد.

• سهو قلم چیست؟

ثبت نام خوانده به اشتباه از سوی دادگاه، سهو قلم نامی ده می شود.

• صحت نام خوانده از چه جهت اهمیت دارد؟

طبق ماده ۹۸ قانون آیین دادرسی مدنی، عناصر دعوی که مشخصات خوانده را نیز شامل می شود می بایست ثابت باشد.