در بروز اختلافات و درگیرهایی که بین افراد رخ می دهد، ممکن است درگیری به ضرب و جرح بیانجامد و آسیب هایی مانند جراحات مختلف به صورت عمد یا غیرعمد روی دهد که امکان دارد این جراحات با مواردی مانند چاقو ایجاد شود. برای کسی که در یک درگیری از سوی طرف مقابل به عنوان ضارب آسیب دیده و جراحتی بر او وارد شده است، این حق وجود دارد که بخواهد آسیب و جراحت وارد شده بر او جبران شود. به همین دلیل قانونگذار در این گونه موارد با استفاده از اصل دیه، درصدد جبران خسارت وارده شده برآمده و ضارب را محکوم و ملزم به پرداخت دیه می نماید. حال سؤال این است که چطور باید شکواییه ضرب و جرح عمدی با چاقو یا با هر آلت دیگری را به دادگاه ارائه داد و در صورت تأیید و محکومیت طرف دعوی، نمونه رأی ضرب و جرح عمدی یا نمونه رای ضرب و جرح عمدی با چاقو به چه شکل خواهد بود.
ضرب و جرح عمدی چیست؟
موضوعی که از قدیم الایام ممکن بوده در اثر سطح فرهنگ، شرایط خانوادگی و وضعیت فردی و روانی هر فردی در اختلافات و نزاع ها رخ بدهد، موضوع ضرب و جرح است. اما ضرب و جرح در تعاریف حقوقی چیست؟
ضرب هر گونه ضربه ای که بدون خونریزی منجر به بروز ورم، کبودی، پیچ خوردگی و در رفتگی در اعضاء و نسوج فرد مقابل شود، ضرب نامی ده می شود. از سوی دیگر هر گونه جراحتی که همراه با خونریزی در نسوج داخلی یا اعضاء خارجی روی دهد و به شکل بریدگی، پاره گی یا خراش جلوه کند، جرح نامیده می شود.
مجازات ضرب و جرح عمدی چیست؟
هنگامی که ضرب و جرح عمدی رخ دهد و در درگیری مصدوم آسیب ببیند و مورد ضرب و جرح قرار گیرد، می تواند شکواییه ضرب و جرح خود را به مرجع قضایی ارائه دهد و برای ضارب تقاضای مجازات و یا حتی قصاص نماید. البته قصاص شرایطی دارد که باید عیناً تساوی در صدمات و جراحات وارد شده از سوی ضارب رعایت شود و دقیقاً میزان آسیب وارد شده اندازه گیری شود. ولی با این حال، انجام قصاص در برخی مواقع امکان پذیر نبوده و یا بیم از دست رفتن عضو و یا حتی جان ضارب و مجرم می رود. در این گونه موارد قانونگذار مجازات حبس یا دیه را در نظر می گیرد. نمونه رأی در ضرب و جرح عمدی که از سوی مراجع قضایی صادر شده، در ادامه موضوع را روشن می سازد.
البته اگر از عواقب ضرب و جرح ایجاد اخلال در نظم عمومی بوده باشد و نتایج شدید به بار نیاورده باشد و از آلاتی نظیر چاقو استفاده شده باشد، بنا بر نظر قاضی دادگاه مجازات حبس نیز در نظر گرفته خواهد شد. این مجازات بین ۳ ماه تا دو سال حبس است و در درگیری ها و نزاع های گروهی نیز مجازات ۳ ماه تا دو سال حبس برای محکومین در نظر گرفته خواهد شد.
ناگفته نماند در مواردی ممکن است اخلال در نظم عمومی بسته به نظر قاضی پرونده، مورد قبول واقع گردد و یا خیر. در نتیجه مجازات ایجاد اختلال در نظم عمومی بر جرم متصور باشد یا خیر. مواردی مانند وقوع جرم در درگیری بین افراد در خانه، که جرم از جنبۀ عمومی خارج می گردد.
در نهایت اینکه مطابق ماده ۶۱۴ از قانون مجازات اسلامی که در سال ۱۳۷۵ تصویب شد؛
در شرایط زیر:
ایجاد نقصان یا شکستن یا از کار افتادن هر یک از اعضاء
بروز نقص دائمی و از کار افتاده گی دائمی در شخص مصدوم
از بین رفتن یکی از حواس یا از دست رفتن و زوال عقل در مصدوم
در صورتی که امکان قصاص نباشد و جرم واقع شده نیز موجب ایجاد اختلال در نظم عمومی شده باشد؛ مجازات ۲ تا ۵ سال حبس در نظر گرفته می شود.
اما اگر جرح منجر به ایجاد شرایط فوق و همچنین اخلال در نظم عمومی نگردد، در آن صورت مجازات ۳ ماه تا یک سال حبس برای مجرم مقرر می گردد.
سؤالات متداول:
- آیا ضرب و جرح با یکدیگر متفاوت است؟
بله، ضرب اشاره به ضربه ای دارد که باعث ایجاد کبودی و ورم بدون خونریزی شده و جرح اشاره به هر گونه پاره گی یا بریده گی دارد که با خونریزی همراه است.
- در چه صورت مجازات ضرب و جرح عمدی با چاقو تشدید می شود؟
در صورتی که باعث ایجاد اخلال در نظم عمومی شود.
- در چه صورت مجازات ضرب و جرح عمدی قصاص نیست؟
در صورتی بیم از دست رفتن جان محکوم یا ضارب و همچنین از بین رفتن و نقص جدی در اعضاء او شود.
- اگر جرم ضرب و جرح عمدی به شکل درگیری گروهی اتفاق افتاده باشد، مجازات به چه شکل است؟
در این صورت مجازات شامل تمام افراد درگیر در ضرب و جرح شده و مجازات حبس برای همه آن ها در نظر گرفته می شود.