شرایط مطالبه خسارت تاخیر یا عدم انجام تعهد و تفاوت های آن

معمولاً در قراردادها خسارت تاخیر انجام تعهد به صورت روزانه تعیین می گردد و به طور کلی از تاریخی که برای انجام یک تعهد مقرر شده است مهلتی به متعهد داده می شود تا برای جلوگیری از پرداخت خسارت تاخیر انجام تعهد،  به تعهدات قراردادی خود عمل کند وگرنه ملزم به پرداخت مبلغی به صورت روزانه تا زمان انجام تعهد خود می ‌گردد و پس از اینکه از تاریخ مشخص در قرارداد به تعهد خود عمل نکرد می‌توانیم با ارائه یک دادخواست الزام به پرداخت خسارت تاخیر انجام تعهد قراردادی، طرف مقابل را به پرداخت خسارت قراردادی الزام کنیم .

در چنین مواردی باید اطلاع داشته باشیم که قرارداد مورد نظر باید به صورت کامل بررسی شود و بدانیم که چنین شرطی یعنی شرط خسارت تاخیر انجام تعهد در قرارداد ما وجود داشته باشد که در این صورت می ‌توانیم نمونه دادخواست خسارت تاخیر انجام تعهد را که در سایت ما موجود است مطرح کنیم.

نکته مهمی که در این مورد وجود دارد این است که اگر قبل از امضای قرارداد و یا تنظیم قرارداد مورد نظر،  با وکیل متخصص قرارداد مشاوره حقوقی رایگان گرفته باشید می توانید با جای دادن شروط و بندهای مربوط به خسارت تاخیر انجام تعهد در چنین مواقعی به راحتی دادخواست خسارت تاخیر انجام تعهد را مطرح کنید و ما در مواردی که خودمان قرارداد شما را تنظیم کرده‌ایم و یا نظارت قراردادی داشته‌ایم گارانتی و ضمانت قرارداد تنظیمی خواهیم بود و اگر برای شما در خصوص قرارداد مشکلی ایجاد شود کافیست با ما تماس بگیرید و با تعیین یک وقت حضوری وکالت موضوع قرارداد خود را به ما بسپارید .

بدیهی است قراردادی را که خودمان تنظیم کرده ایم می ‌توانیم به نحو احسنت از آن دفاع کنیم و شاهد این موضوع نمونه دادخواست تاخیر انجام تعهد ذیل این مقاله است.

خسارت عدم انجام تعهد

آن چه تا به حال در موردش صحبت کردیم خسارت تأخیر انجام تعهد بود و در این بخش از خسارت عدم انجام تعهد صحبت می‌کنیم .

در قراردادهای تنظیمی تعهدات مختلفی وجود دارد که طرفین قرارداد به انجام آن ها ملزم هستند گاهی در قرارداد برای ضمانت اجرای این تعهدات خسارت عدم انجام تعهد تعیین شده است که در چنین مواردی کار بسیار راحت می ‌باشد و کافیست عدم انجام تعهد را اثبات نمایید تا پس از اثبات ، خسارت عدم انجام تعهد به آن تعلق گیرد .

با ارائه نمونه دادخواست مطالبه خسارت قراردادی در خصوص اینکه طرف مقابل به تعهد خود عمل نکرده است دادخواستی مطرح نمایید و وی را الزام به پرداخت مبلغ مشخصی که در قرارداد آمده است و در زبان حقوقی وجه التزام قراردادی نام دارد محکوم نمایید.

لیکن در مواردی بعضی از قراردادها که بدون مشاوره حقوقی رایگان با وکیل پایه یک دادگستری تنظیم شده اند ، یک ضمانت اجرایی محکم برای عدم انجام تعهد قرار نداده اند که در چنین مواردی باید دادخواست مطالبه خسارت قراردادی را مطرح کنیم و در دادخواست تقاضای ارجاع امر به کارشناس را بدهیم که در چنین مواردی هر چند کار بسیار طولانی تر خواهد بود ولی قابل انجام است و کارشناس مربوطه با بررسی قرارداد و تعهد ها و میزان خسارات وارده خسارت را تعیین می کند و طرف قرارداد را که به تعهد خود عمل نموده است به پرداخت خسارت قراردادی محکوم می کند .

در زیر نمونه دادخواست مطالبه خسارت قراردادی و نمونه دادخواست تأخیر انجام تعهد را برایتان گذاشته ایم تا بتوانید با استناد به مواد قانونی موجود در این دادخواست نسبت به موضوع خود اقدام نمایید و البته این نکته بسیار حائز اهمیت است که هر دادخواست بسته به موضوع مورد نظر طرح شده است و برای موضوع شما نیاز هست که با وکیل پایه یک دادگستری مشاوره حقوقی تلفنی داشته باشید.

در حقوق مامدیون بایستی قطع نظر از میزان خسارتی که زده است ، مبلغ را به عنوان وجه التزام بپردازد چنانکه ماده ۲۳۰ قانون مدنی می‌گوید اگر در زمان معامله شرط شده باشد که در صورت تخلف و متخلف مبلغی به عنوان خسارت تعدیل نماید حاکم نمی تواند او را به بیشتر یا کمتر از آنچه که ملزم است محکوم نماید بر این اساس اگر میزان خسارت وارده به طرف مقابل که ناشی از عدم انجام تعهد است یک میلیارد تومان باشد.

یعنی اگر در قرارداد وجه  التزام ۱۰۰ میلیون تومان باشد و خسارت ۱۰۰ میلیارد ،تنها می توانیم ۱۰۰ میلیون تومان را مطالبه کنیم بنابراین در تنظیم قرارداد خود باید این موضوع را مدنظر داشته باشیم تا دچار خسارت های سنگین بعدی نشویم.

در معاملاتی که موضوع آن وجه نقد و پول رایج است خسارت تاخیر تادیه می‌تواند به تراضی یا حکم و یا قانون مقرر شود .

نکته مهم در این خصوص این است که وفق نظر دکتر کاتوزیان خسارت عدم  انجام تعهد و مطالبه آن با درخواست اجرای قرارداد جمع نمیشود یعنی طلبکار نمی‌تواند هم اجبار مدیون به وفای عهد را بخواهد و هم خسارت انجام نشدن تعهد را .

حق بر مطالبه خسارت زمانی آغاز می شود که فرصت انجام دادن تعهد پایان یافته است منشا حق از دست رفتن عوض قراردادی است و مسئولیت مردم نیز از همین حرمان مایه می‌گیرد پس طبیعی است که طلبکار نتواند هم اصل دین را بخواهد و هم بدل آن را.

فلذا خسارتی که گاه از عدم اجرای تعهد های فرعی ناشی می شود و با تعهد اصلی مورد مطالبه قرار می‌گیرد اصل جمع شدن خسارت و انجام دادن تعهد را نقض نمی‌کند زیرا در یک قرارداد مدیون چند تعهد دارد برای تعهدی که از دست رفته خسارت می پردازد و تعهدی را که باقیست اجرا می‌کند  در نتیجه اجرای هیچ تعهدی با خسارت عدم انجام تعهد همان تعهد جمع نمی شود.

برای مثال فروشنده اتومبیل متعهد است که آن را به خریدار تسلیم کنند ولی در کنار این تعهد اصلی زمان عیب حادث در آن را نیز به عهده دارد پس اگر یکی از لاستیک های آن بترکد خریدار می تواند الزام به تسلیم مبیع و ارش ما باهم از فروشنده بخواهد این خواسته به ظاهر جمع خسارت و اجرای اصل تعهد است لاکن در تحلیل نهایی دو تعهد جداگانه است که هر کدام حکم ویژه خود را دارد

برعکس خسارت تاخیر انجام تعهد یا خسارت تاخیر تادیه با درخواست اجرای اصل تعهد منافات ندارد زیرا مبنای آن از دست رفتن مطلوب دیگری است که با اجرای تعهد نیز به دست می‌آید و با اشغال جمع است .

همچنین در مواردی که اجرای تعهد پس از مدت‌ها تأخیر و ورود ضرر از این بابت سرانجام بدون اجرا می ماند خسارت تاخیر و عدم انجام تعهد با هم جمع شود .

بدین ترتیب اگر مالکی تعهد فروش زمین خود را بکند و در قولنامه شرط شود که در صورت انجام دادن تعهد مبلغی به عنوان وجه التزام بپردازد طرف قرارداد نمی‌تواند الزام به انتقال زمین و تادیه وجه التزام را با هم بخواهد مگر اینکه جزای شرط برای تخلف از موعد مقرر باشد .

انجام دادن اصل تعهد ولی اگر در همین قولنامه بیاید که فروشنده برای هر روز تاخیر  مبلغ ۱۰۰۰۰ تومان باید بدهد مطالبه خسارت منافاتی  با درخواست الزام او بر انتقال زمین ندارد.

خسارت عدم انجام تعهد را زمانی می‌توان مطالبه کرد که اصل تعهد به دلیل قابل اجرا نباشد و طلبکار نمی تواند در حالی که اصل تعهد را می توان اجرا کرد از بدهکار خسارت بگیرد.

نمونه دادخواست مطالبه خسارت قراردادی

ریاست محترم دادگاه

با سلام احتراماً به وکالت از خواهان آقای محسن اصغری مراتب ذیل را به عرض می رسانم:

۱- موکل به موجب مبایعه نامه شماره ۱۴۴۶۸۱۶۹ مورخ هشتم دی ماه ۱۳۹۵ دارای کد رهگیری ۱۰۷۱۱۰۱۲۶۲۵۰۵۳ شش دانگ یک دستگاه آپارتمان مسکونی به پلاک ثبتی ۲۰۳۸۳ فرعی از ۸۰ اصلی حوزه ثبتی ۱۱ به سمت شمالی به مساحت ۱۱۶ متر مربع واقع در تهران به انضمام شش دانگ پارکینگ به شماره ۴ و یک قطعه انباری را از خواندگان خانم های اکرم و مونا خریداری نموده است.

۲- به موجب بند ۴-۱ مبایعه نامه مذکور طرفین متعهد شدند جهت تنظیم سند رسمی مورخ ۲۷/۰۴/۹۶ بر دفتر اسناد رسمی شماره ۷۴۳ واقع در شهر تهران حاضر شوند ولی متاسفانه خوانده محترم به موجب گواهی عدم حضور شماره ۶۰۶۹۵۲ مورخ ۲۷/۰۴/۹۶ در دفترخانه مزبور حاضر نگردید و تا کنون هیچ گونه اقدامی در خصوص تنظیم سند رسمی به نام موکل به عمل نیاورده است.

۳- به موجب بند ۵-۶از ماده ۶ مبایعه نامه مذکور فروشندگان متعهد و ملتزم گردیدند در صورت عدم اجرای هریک از تعهدات خویش به ازای هر روز تاخیر مبلغ سه میلیون ریال (معادل ۳۰۰ هزار تومان) به عنوان خسارت تاخیر اجرای تعهد به موکل پرداخت نماید.

علی ایحال با توجه به موارد مذکور در فوق تقاضای رسیدگی و صدور حکم بر محکومیت خواندگان بر:

۱- حضور در دفترخانه و تنظیم سند رسمی انتقال شش دانگ یک دستگاه آپارتمان مسکونی به پلاک ثبتی ۲۰۳۸۳ فرعی از ۸۰ اصلی حوزه ثبتی ۱۱ به سمت شمالی به مساحت ۱۱۶ متر مربع واقع در تهران ………………….به انضمام شش دانگ پارکینگ به شماره ۴ به نام موکل

۲- محکومیت خواندگان به پرداخت وجه التزام مندرج در بند ۵-۶از ماده ۶ مبایعه نامه مذکور بابت تاخیر در انجام تعهد از تاریخ ۲۷/۰۴/۹۶ تا زمان اجرای حکم

با احترام وکیل پایه یک دادگستری با وکالت از …………………….

سوالات متداول :

آیا در در صورتی که خسارتی از قرارداد تنظیم شده وارد شود می‌توانیم بیش از مبلغ تعیین شده در قرارداد به عنوان وجه التزام از طرف مقابل بگیریم؟

خیر در صورتی که در قرارداد وجه التزام تعیین شده باشد خسارت تاخیر یا عدم انجام تعهد تنها همان مبلغ خواهد بود.

درصورتی که دادخواست خسارت تاخیر انجام تعهد بدهیم آیا همزمان با آن می‌توانیم انجام تعهد اصلی را نیز مطالبه کنیم؟

بله مطالبه خسارت تاخیر انجام تعهد هیچ منافاتی با انجام تعهد اصلی ندارد و میتوانید هر دو را در یک دادخواست مطالبه کنید که نمونه دادخواست خسارت تاخیر انجام تعهد موجود در سایت ما نیز همین امر را نشان می دهد.

اگر در قرارداد وام مبلغی برای تاخیر انجام تعهد و یا عدم انجام آن تعیین نشده باشد آیا می توانیم خسارت تاخیر انجام تعهد یا خسارت عدم انجام تعهد را مطالبه کنیم؟

بله می‌توانیم با این تفاوت که در چنین مواردی تعیین خسارات وارده با جلب نظر کارشناس تعیین می گردد.