طلاق از طرف زن و آشنایی با مراحل و شرایط آن به همراه مهریه

همانطور که می‌دانید همیشه در شرع و قانون طلاق با مردان بوده است و زنان این اجازه را نداشته‌اند که طلاق بگیرند. اما گاهی اوقات با توجه به شرایطی که ممکن است رخ بدهد زنان نیز این حق را پیدا می‌کنند که طلاق بگیرند. طلاق از طرف زن از مسائل مهمی است که در این مقاله به طور کامل با آن اشنا می‌شویم.

شرایط طلاق از طرف خانم

همانطور که اطلاع دارید طلاق فقط از طرف مرد جاری می‌شود البته این به آن معنا نیست که مرد هر وقت بخواهد بتواند همسرش را طلاق بدهد بلکه باید شرایطی را که در قانون آمده است دارا باشد. همچنین گاهی اوقات امکان طلاق از طرف زن هم وجود دارد.

در این صورت شرایط زندگی برای زن به گونه‌ای است که باید طلاق بگیرد حتی اگر مرد راضی نباشد. دادگاه با توجه به شرایط زن بدون راضی بودن مرد حکم طلاق را صادر می‌کند و او موظف است همسرش را طلاق بدهد. این نوع طلاق، به طلاق از طرف زن شناخته می‌شود.

موارد طلاق از طرف زن به اختصار این گونه است:

• در صورتی که زن وکالت در طلاق داشته باشد.
• در صورت دارا بودن یکی از شروطی که در سند ازدواج به عنوان موارد طلاق از سوی زن اشاره شده است.
• عسر و حرج

در ادامه به بررسی و تعریف هریک از این موارد می‌پردازیم:

وکالت در طلاق

یکی از مهمترین مواردی که زن به واسطه آن می‌تواند طلاق بگیرد، وکالت در طلاق یا حق طلاق است. به این معنا که زن از طرف شوهرش یک وکالت نامه طلاق دارد و طبق آن می‌تواند بدون نیاز به حضور همسرش طلاقش را بگیرد. وکالت نامه طلاق به دو صورت می‌تواند به زن داده شود:

• ممکن است زن در شروط ضمن عقد بیان کرده باشد که حق طلاق یا وکالت در طلاق می‌خواهد که در اینصورت این شرط در سند ازدواج نوشته می‌شود و نیاز است که پس از آن زن و شوهر به دفاتر اسناد رسمی رجوع بکنند و مرد این حق را به طور رسمی به همسرش بدهد.
• گاهی اوقات وکالت در طلاق به عنوان شروط ضمن عقد نیست اما در طول زندگی مشترک مرد به همسرش طلاق وکالتی را می‌دهد. در این جا هم نیاز است که مرد و زن به دفاتر اسناد رسمی برای ثبت رسمی اینگونه وکالت رجوع کنند.

در هنگامی که همسر شما وکالت در طلاق می‌دهد باید به این نکته توجه داشته باشید که این وکالت به صورت کامل باشد. یعنی وکالتی که به شما داده شده است وکالت بلاعزل باشد و اگر زن بخواهد بر این اساس طلاق بگیرد باید حتما وکیل دادگستری از طرف مرد داشته باشد. بنابراین با وجود این شرایط طلاق از طرف زن مهیا می‌شود.

بررسی شروط ۱۲ گانه جهت طلاق از طرف زن

• عدم پرداخت نفقه

همانطور که بیان کردیم یکی از موارد دیگری که زن می‌تواند با استناد به آن طلاق بگیرد حالتی است که همسرش نفقه او را پرداخت نکند. البته این شرط جزو شروط ۱۲ گانه سند ازدواج هم می‌باشد اما به خاطر اهمیت موضوع آن را به صورت جداگانه توضیح می‌دهیم.

در این حالت مرد اگر به همسرش نفقه ندهد زن می‌تواند به دادگاه برود و الزام شوهر به پرداخت نفقه را بخواهد. دادگاه با حکمی که صادر می‌کند از شوهر می‌خواهد که نفقه خانم را پرداخت کند. در صورتی که شوهر از پرداخت نفقه خودداری کند و این امر ۶ ماه و یا بیشتر طول بکشد خانم می‌تواند دوباره به دادگاه رجوع کند و تقاضای طلاق نمایید.

در صورتی که تمامی شرایط مهیا باشد، قاضی دادگاه حکمی صادر می‌کند که بنابر آن حکم خانم می‌تواند طلاق بگیرد. عدم پرداخت نفقه یکی از مهمترین مواردی است که می‎توان با استناد به آن طلاق از طرف زن را جاری نمود.

• رفتارهای بد زوج

منظور از رفتارهای بد زوج به معنای سوء رفتار زوج است. به این معنا که اگر شوهر همسرش را کتک بزند و یا سوء رفتارهایی داشته باشد، زن با استناد به آن می‌تواند طلاق بگیرد. در اینصورت زن باید حتما سوء رفتار شوهر را ثابت کند.

رفتار بد فقط به معنای کتک زدن همسر نیست. بلکه توهین و یا تهدید به کتک زدن و ضرب و شتم هم می‌تواند از مصداق سوء رفتار زوج باشد. علاوه بر آن اگر شوهر اصرار داشته باشد که رابطه جنسی به صورت نامتعارف با زن داشته باشد، زن نیز با استناد به آن می‌تواند طلاق بگیرد.

توجه داشته باشید که در تمامی مواردی که بیان شد زن باید ثابت کند که شوهر از خود رفتار‌های خشن و سوئی را نشان می‌دهد و در صورتی که ثابت نتواند امکان طلاق از طرف زن وجود ندارد.

• طلاق از طرف زن به دلیل بیماری مرد

در صورتی که مرد به بیماری سخت و صعب‌العلاج دچار شده است امکان طلاق از طرف زن وجود دارد. منظور از بیماری فقط بیماری جسمی نیست بلکه بیماری روانی را هم شامل می‌شود که به استناد به آن و با استناد به این موضوع که در اثر این بیماری زندگی مشترک مختل شده است و باعث عسر و حرج زن شده است، تقاضای طلاق نماید.

لازم است که برای اثبات این موضوع گواهی پزشکی یک پزشک معتمد ارائه شود تا صحت و درستی ادعای زن اثبات شود و علاوه بر آن باید این بیماری به گونه‌ای باشد که واقعا زندگی مشترک را دچار اختلال کرده باشد.

• جنون شوهر

اگر شوهر به بیماری جنون و دیوانگی مبتلا شود و در صورتی که این جنون از موجبات فسخ نکاح نباشد امکان طلاق توسط زن وجود دارد.

• شوهر به شعل نا متعارف مشغول باشد.

در صورتی که شوهر به شغلی مشغول باشد که منافی عفت و حیثیت خانوادگی زن است، زن می‌تواند از دادگاه بخواهد که شوهر را الزام به تغییر شغل کند. در صورتی که دادگاه طی حکمی شوهر را الزام کند که شغلی دیگر را جایگزین شغل فعلی نمایید، اما شوهر با وجود حکم دادگاه از این کار ممانعت نماید و همچنان شغل قبلی را ادامه بدهد، زن با استناد به آن می‌تواند طلاق بگیرد.

• محکومیت به حبس بیش از ۵ سال

اگر شوهر به حکم قطعی مجازات بیش تر از پنج سال محکوم شود و به گونه‌ای باشد که برای زن سختی و مشقت به همراه داشته باشد. همچنین در صورتی که زوج به جرایمی که برخلاف شان زوجه باشد محکوم شود، بازهم زن با استناد به آن می‌تواند طلاق بگیرد.

• اعتیار زوج

در صورتی که شوهر به اعتیاد دچار باشد به گونه‌ای که اعتیاد او مضر باشد و دادگاه این را تشخیص بدهد و زن نیز بیان کند که ادامه زندگی برای او امکان پذیر نیست می‌تواند درخواست طلاق از دادگاه نماید. توجه داشته باشید که اعتیاد صرفا اعتیاد به مواد مخدر نیست بلکه شوهرمی‌تواند به مواد الکلی و دیدن فیلم‌های پورن نیز اعتیاد داشته باشد.

• ترک زندگی یا مفقودالاثر شدن شوهر

گاهی اوقات ممکن است که شوهر زندگی مشترک را بدون هیچ عذر و بهانه‌ای ترک  کند و حاضر نباشد که دوباره به منزل مشترک برگردد. در این صورت اگر مدت غیبت شوهر شش ماه به صورت متوالی شده باشد و ویا اینکه نه ماه به صورت متناوب غیبت داشته باشد و در این مدت اقدام به بازگشت نکرده باشد زن می‌تواند از دادگاه صالح تقاضای طلاق کند.

توجه کنید که موجه بودن یا نبودن غیبت شوهر را دادگاه تشخیص می‌دهد. همچنین زن می‌تواند برای اثبات ادعای خود از شهادت شاهدین استفاده کند ویا از دادگاه بخواهد که تحقیقات محلی انجام دهد. همچنین مفقودالاثر شدن شوهر نیز همانند غیبت طولانی مدت اوست که به عنوان بند جداگانه‌ای در سند ازدواج آورده شده است.

• عقیم بودن شوهر

اگر پنج سال از زندگی مشترک زن و شوهر گذشته باشد و به این دلیل که زوج قابلیت باروری ندارد آنها صاحب فرزند نشوند، زن می‌تواند از حق طلاق استفاده کند.

• خیانت به همسر

اگر شوهر بدون رضایت همسرش، زوجه اختیار کند و یا به عبارتی به همسرش خیانت کرده باشد؛ زن می‌تواند با استناد به آن از دادگاه تقاضای طلاق کند. در اینصورت در دادخواست نوشته می‌شود که طلاق به دلیل خیانت همسر است. همچنین اگر مرد چند همسر داشته باشد و نسبت به آنها عدالت را اجرا نکند نیز بازهم حق طلاق برای زن وجود دارد.

• مففودالاثر شدن شوهر

این بند همانند ترک زندگی زناشویی است. در واقع در صورتی که زوج مفقودالا‌ثر شده باشد و مکان او مشخص نباشد و مجهول‌المکان باشد، زن ابتدا باید در روزنامه رسمی در دو نوبت اگهی کند و اگر با وجود روزنامه رسمی از همسر خبری نشد نیاز است که به صورت غیابی طلاق بگیرد. در واقع دادگاه حکم طلاق را به صورت غیابی صادر می‌کند و زن می‌تواند به دفاتر طلاق برای اجرای صیغه طلاق مراجعه کند.

• انجام جرایمی که مخالف با شان خانوادگی زوجه است.

در صورتی که شوهر جرایمی انجام داده است که شان وحیثیت خانوادگی زوجه را تحث تاثیر قرارداده است، زن با استناد به آن می‌تواند تقاضای طلاق کند.

در تمامی موارد بالا همانطور که گفته شد لازم است که زن اثبات کند و سپس طلاق را از دادگاه بخواهد. در مواردی مانند بیماری زوج و یا عقیم بودن او، اعتیاد زوج و مجنون بودن زوج لازم است که گواهی پزشکی ارائه شود و دادگاه در این موارد فقط گواهی پزشکی یک پزشک معتمد را قبول دارد.

نکته دیگری که باید به آن توجه داشته باشید این است که لازم است این شروط توسط زن امضا شده باشد تا بتواند به آن استناد کند.

عسر و حرج زن

یکی از دلایلی که زن می‌تواند تقاضای طلاق از دادگاه را داشته باشد، قرار گرفتن زن در عسر و حرج است. به این معنا که زن در سختی و مشقت قرار گرفته است و اگر از دادگاه تقاضای طلاق نکند ممکن است بیش تر از زمان حال در رنج و سختی قرار بگیرد. این سختی و مشقت باید به گونه‌ای باشد که ادامه زندگی را برای زن سخت کند.

عسر و حرج زن به تشخیص دادگاه انجام می‌شود اما از مهمترین موارد آن که مشابه همان شروط دوازده گانه سند ازدواج است، در ذیل آمده است:

• ترک زندگی و غایب بودن او
• اعتیاد شوهر
• ضرب و شتم زوجه توسط شوهر
• بیماری‌های سختی که شوهر دچار آن شده است.

همانطور که بیان شد عسر و حرج فقط محدود به این موارد نمی‌شود و ممکن است به تشخیص دادگاه موارد دیگری وجود داشته باشد که از مصادیق عسر و حرج باشد. به هرحال هنگامی که زن و یا زوجه در عسر و حرج است لازم است که اثبات نمایید واقعا در سختی و مشقت قرارگرفته است.

مراحل طلاق از طرف زن

برای انجام طلاق از طرف زن لازم است که مراحل ذیل طی شود:

• ابتدا باید زن در جلسات مشاوره شرکت کند به این خاطر که شرکت در جلسات مشاوره اجباری است. به همین خاطر لازم است که در سامانه تصمیم درخواست خود را ثبت کند. این سامانه برای درخواست نوبت مشاوره جهت طلاق به صورت توافقی و یا طلاق از طرف مرد و یا زن می‌باشد.
• پس از اینکه در سامانه ثبت نام کردید لازم است که به جلسات مشاوره بروید. حضور در جلسات مشاوره همانطور که بیان شد الزامی است و نیاز است که تمامی جلسات مشاوره قبل از طلاق را شرکت کنید.
• دریافت گواهی عدم انصراف از طلاق پس از پایان جلسات مشاوره لازم است.
• زن باید به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کند و دادخواست طلاق از طرف زن را در این دفاتر به ثبت برساند. گواهی عدم امکان سازش به دادخواست مربوطه ضمیمه می‌شود. و علاوه بر آن تمام دلایل و شواهدی که زن با استناد به آن می‌خواهد طلاق بگیرد را نیز به دادخواست ضمیمه کند.
• پس از آن لازم است که به دادگاه خانواده مراجعه کند و مراحل رسیدگی را طی کند. ممکن است که دادگاه برای برخی از موارد درخواست تحقیقات محلی را بدهد و یا در صورتی که شوهر به بیماری خاصی مبتلا است از زن بخواهد که گواهی پزشکی را از پزشک معتمدی که مورد قبول است دادگاه است، ارائه دهد.
• پس از اینکه تمامی مدارک را ارائه کردید، دادگاه حکم طلاق از طرف زن را صادر می‌کند که نیاز است برای انجام صیغه طلاق به دفاتر طلاق مراجعه کنید. توجه داشته باشید که در مدت زمانی که حکم دادگاه هنوز وقت دارد باید به دفاتر طلاق مراجعه کنید.

توجه داشته باشید که اگر وکالت در طلاق دارید علاوه بر اینکه باید مراحل بالا را طی کنید نیاز است که وکیل دادگستری برای ثبت طلاق داشته باشید. اگر زوجه وکالت در طلاق داشته باشد برای انچام مراحل طلاق نیازی به حضور مرد حتی برای ثبت طلاق نیست.

دادخواست طلاقی که از طرف زن است چگونه باید باشد؟

برای این که زن دادخواست طلاق را بتواند در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت کند باید موارد بیان شده در ذیل را در آن ذکر کند:

• ابتدا دادخواست باید برای دادگاه خانواده ارسال شود.
• باید تمامی مشخصات خود و همسرش را در دادخواست ذکر کند. زن به عنوان خواهان دادخواست و مرد به عنوان خوانده دادخواست است.
• باید یکی از شرایط طلاق را داشته باشد. همانطور که بیان شد لازم است که زن یا وکالت در طلاق داشته باشد و یا در عسر و حرج باشد یا اینکه به استناد یکی از شروط دوازده گانه اقدام به طلاق کرده باشد.
• زن باید برای اثبات ادعایش مدارک و دلایل خود را به دادخواست ضمیمه کند.

حقوق مالی زن در طلاق از طرف زن

با اینکه طلاق از طرف زن انجام می‌شود اما این به آن معنا نیست که زن باید تمامی حقوق مالی خودش را ببخشد بلکه می‌تواند تمامی حقوق خود را دریافت کند:

• نفقه: زن می‌تواند مطالبه نفقه معوقه خود را از دادگاه کند و تا زمانی که زن در عده است باید زوج نفقه زوجه را پرداخت کند. در اینصورت اگر زن در تمام ایام زناشویی تمکین کرده باشد شوهر موظف است که نفقه او را پرداخت کند. همچنین امکان دریافت اجرت المثل ایام زوجیت نیز وجود دارد.
• حضانت فرزندان: همانطور که می‌دانید حضانت فرزند تا سن هفت سالگی با مادر است و اگر زن درخواست طلاق بدهد به این معنا نیست که او دیگر نمی‌تواند حضانت را داشته باشد. البته در صورتی که زن عدم صلاحیت مرد را اثبات کند می‌تواند حضانت فرزندان را نیز داشته باشد. برای مثال اگر مرد اعتیاد داشته باشد و یا با فرزندان هم سوء رفتار داشته باشد ممکن است قاضی حضانت فرزندان را به مادر بدهد.
• مهریه: همانطور که می‌دانید مهریه یکی از حقوق مالی زن است که بعد از عقد زن مالک تمامی آن می‌شود. زن در تمامی حالات می‌تواند مهریه خودش را مطالبه کند حتی اگر مرتکب خیانت شود. با این حال دریافت مهریه با توجه به این که زن با چه شرایطی طلاق می‌گیرد به گونه ذیل است:

زن وکالت در طلاق داشته باشد: در این حالت نیاز است که به وکالتنامه‌ای که به زن داده شده است توجه شود. اگر در وکالتنامه اختیاراتی برای پرداخت مهریه و صداق به زن داده شده باشد، زن می‌تواند درخواست مطالبه آن را داشته باشد.

در صورتی که زن با استفاده از عسر و حرج درخواست طلاق بدهد:  در صورتی که زن درخواست طلاق از طریق اثبات عسر و حرج را داشته باشد، دادگاه تصمیم می‌گیرد که پرداخت مهریه چگونه باشد و زن نیز می‌تواند اگر در این باره پیشنهادی دارد پیشنهاد خود را بیان کند.

طلاق و استرداد مهریه با استناد به شروط دوازده گانه: در اینصورت زن می‌تواند درباره این که مهریه را بذل کند و یا اینکه آن را مطالبه کند خودش تصمیم بگیرد.

هزینه طلاقی که به درخواست زن است

یکی از مهمترین دغدغه‌هایی که امروزه وجود دارد هزینه‌های مربوط به طلاق است. در واقع برای طلاق نمی‌توان یک هزینه مشخص بیان کرد به این خاطر که این هزینه‌ها به عوامل و موارد بسیاری بستگی دارد. این هزینه‌ها شامل موارد ذیل است:

• مبالغی که باید زن برای جلسات مشاوره بپردازد.
• هزینه مربوط به دادرسی در دادگاه خانواده
• ثبت دادخواست در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و هزینه‌های مربوط به آن
• در صورتی که رای مورد تجدید نظر خواهی و یا فرجام خواهی واقع شود باید این هزینه‌ها هم پرداخت شود.
• علاوه بر آن برای ثبت طلاق در دفاتر طلاق نیاز است که هزینه جداگانه ای پرداخت شود.

مدارک مورد نیاز برای دادخواست طلاق از طرف زن

برای اینکه زن بتواند درخواست طلاق نماید باید مدارک ذیل را داشته باشد:

• باید زوجین مدارک هویتی خود را ارائه بدهد. این مدارک شناسنامه و کارت ملی است.
• سند ازدواج و گواهی عدم بارداری و سایر گواهی‌های پزشکی مورد نیاز
• گواهی عدم امکان سازش که پس از جلسات مشاوره به زوجین داده می‌شود.
• تمامی مدارکی که زن با استناد به آن درخواست طلاق می‌نماید. در واقع منظور مدارک اثبات کننده‌‌ای است که زن بر اساس آن درخواست طلاق می‌کند.

طلاق از طرف زن با گروه وکلای تهران مدافع

 با توجه به اینکه دادخواست طلاق از طرف زن بسیار مهم است لذا ما توصیه می‌کنیم که برای انجام مراحل طلاق حتما از وکیل متخصص طلاق استفاده کنید. همانطور که می‌دانید فردی که وکیل متخصص است هم از تجربه کافی برخوردار است و هم دانش کافی در زمینه طلاق و قوانین مربوط به آن دارد. علاوه بر آن گاهی اوقات اثبات عسر و حرج زن بسیار سخت است و نیاز است که با راهنمایی یک وکیل متخصص پروسه طلاق را پیش ببرید.

توجه داشته باشید هنگامی که قصد دارید از وکالت در طلاق استفاده کنید اخذ یک وکیل متخصص دادگستری ضروری است. به همین دلیل ما به شما استفاده از وکلای متخصص گروه تهران مدافع را پیشنهاد می‌کنیم که می‌تواند کمک شایانی در مسائل حقوقی خانواده بنماید.

همچنین قبل از اینکه اقدام به ثبت دادخواست نمایید لازم است حتما با یک وکیل مشورت کنید. در این باره شما می‌توانید از خدمات مشاوره رایگان گروه وکلای تهران مدافع استفاده نمایید و از دانش وکلای متخصص و وکیل پایه یک دادگستری استفاده کنید.

جمع بندی

طلاقی که از طرف خانم باشد تنها در صورتی که امکان پذیر است که یا خانم وکالت در طلاق داشته باشد و یا اینکه شروطی را که در قانون و در سند ازدواج ذکر شده است و او آنها را امضا کرده است را دارا باشد. همچنین در صورتی که زن در عسر و حرج باشد هم می‌تواند درخواست طلاق بدهد.

لازم است که برای ثبت درخواست طلاق ابتدا زن تمامی جلسات مشاوره را بگذارند و سپس در دادگاه خانواده با اثبات این که طبق قانون حق طلاق دارد اقدام به طلاق کند. در صورتی که زن تقاضای طلاق کند می‌تواند مهریه و سایر حقوق مالی خود را از شوهر دریافت کند.

سوالات پایانی

چقدر زمان نیاز است تا رای نهایی برای حکم طلاق از طرف خانم صادر شود؟

در صورتی که زن تمامی مدارک را آماده کرده باشد و اگر مرد بعدا نسبت به حکم صادر شده اعتراض نکند ممکن است ۵ تا ۸ ماه طول بکشد تا رای صادر شود.

آیا امکان طلاق از طرف زن در دوران عقد وجود دارد؟

بله، در صورتی که در دوران عقد به سر می‌برید و قصد دارید به صورت یکطرفه درخواست طلاق بدهید فقط کافی است که تمامی شرایط طلاق از طرف خانم را داشته باشید.