آشنایی کامل با انواع چک و نکات مهمی که در هنگام صدور چک باید رعایت کرد

انواع چک در داد و ستدهای مختلف که معمولاً حجم بالایی هم دارند، مورد استفاده قرار می گیرد.

همه ی ما در دوران تحصیل و در درس اقتصاد با مقوله اوراق بهادار مختصراً آشنا شدیم و به خوبی می دانیم چک، سندی تجاری است که به وسیله ی آن می توان اعتباری که در آن درج شده را دریافت یا به دیگری واگذار کرد.

حتی اگر تاکنون برای دریافت دسته چک اقدام نکرده باشید هم با توجه به اوضاع اقتصادی کشورمان قطعاً برای خرید اقساطی مسکن، خودرو، لوازم منزل یا دریافت وام های بانکی مجبور به دریافت چک از حقوق بگیران دولت و یا بازاریان شده اید و به عنوان وثیقه، گرو قرار داده اید.

ما در این مطلب ضمن اینکه به مفهوم و کاربردهای چک می پردازیم، انواع آن را نیز به شما معرفی خواهیم کرد.

چک چیست؟

اگر بخواهیم از منظر حقوقدانان و قانون به مفهوم چک بپردازیم، باید به ماده ۳۱۰ قانون تجارت استناد کنیم. در این ماده برای تعریف چک، چنین آمده است: “چک نوشته ای است که به موجب آن صادرکننده، وجوهی را که در نزد محال علیه دارد، کلاً یا بعضاً مسترد یا به دیگری واگذار می کند.”

همان طور که گفته شد این تعریف، حقوقی است و درک جز به جز مفهوم آن برای عوام سخت است .

به زبان ساده باید گفت، انواع چک، یکی از اوراق بهادار است که کسی که پای آن را امضا می کند، صادر کننده اش محسوب می شود و به وسیله این برگه به محلی که اعتبار در آن قرار دارد،  مانند بانکی که وجه در آن جا نگهداری می شود، دستور می دهد، به اندازه مبلغی که روی چک درج شده از سرمایه کلی برداشت و به دارنده چک تحویل داده شود.

نکات مهم در هنگام صدور چک

برای صدور انواع چک، به عنوان اسناد مهم تجاری، رعایت نکاتی ضروری است:

• چک باید فاقد قلم خوردگی باشد.
• مبلغ باید به حروف و عدد روی آن درج شود.
• به محض رسیدن چک به بانک، متصدی موظف است چک را نقد کرده و مبلغ را به تحویل گیرنده ارائه دهد. بنابراین اعتراضی از سوی صادر کننده چک پذیرفته نیست و نمی تواند شرایطی را برای بانک تعیین کند که وجه به دارنده چک، تحویل نشود.
• چک باید تاریخ روز داشته باشد، اگرچه برخی از صاحبان دسته چک تاریخ های آتی روی آن درج می کنند، اما این کار اشکال قانونی دارد.
• برای صدور انواع چک، باید مبلغ کافی در حساب صادرکننده موجود باشد.
• اگر زیاد از چک استفاده می کنید، خودکار مخصوص برای این کار داشته باشید تا رسم الخط شما اختصاصی شود.
• تمامی مواردی که باید روی انواع چک درج شود را شخصاً مرقوم کنید و هرگز تکمیل کردن آن را به دیگران نسپارید.

کاربرد چک

همان طور که پیش از این نیز گفته شد، چک برگه ای است که بادرج تاریخ، مبلغ و امضا صادر می شود و قابلیت برداشت وجه فوری و در آینده را دارد.

چک دو ویژگی منحصربه فرد دارد که آن را در معاملات، کاربردی کرده است. یکی لازم الاجرا بودن آن و دوم تعقیب کیفری صادرکننده.

پیشتر هن به این موضوع اشاره کردیم که پس از صدور انواع چک، بانک موظف است رقم درج شده را به آورنده چک، تحویل دهد.

چک تاریخ سر رسید ندارد و سر رسید آن به رویت است. بنابراین تحویل گیرنده چک ۶ ماه پس از تاریخ صدور فرصت دارد تا چک را برگشت بزند.

انواع چک

درباره مفهوم چک، مزایای آن و نحوه صدور این سند مهم تجاری مطالبی را مطرح کردیم. حال قصد داریم انواع چک را برای شما تبیین نماییم .

در یک تقسیم بندی کلی چک ها به دو نوع تقسیم  می شدند:

• چک های صادر شده توسط افراد حقیقی
• چک های صادر شده توسط نهادهای حقوقی یا بانک ها

چک های صادر شده توسط افراد حقیقی

• چک عادی

چک عادی همان چک هایی است که در وجه تحویل گیرنده صادر می شود و توصیه می شود تنها از افراد مطمئن چک عادی را دریافت کنید؛ چراکه اعتبار پرداختی ندارند.

چک عادی، رایج ترین اوراق بهادار از انواع چک است که اعتبار آن به میزان سرمایه افراد در بانک بر می گردد.

• چک گواهی شده

چک گواهی شده یا چک تأیید شده اعتبار پرداختی بالاتری نسبت به چک عادی دارد، به این ترتیب که بانک متعهد می شود که چنین مبلغی در حساب صادرکننده وجود دارد و اگر او نتوانست به اصطلاح عوام چک را پاس کند، بانک، چک را پرداخت می کند.

چک های صادر شده توسط بانک

• چک تضمینی

چک تضمینی یکی از انواع چک است که ارزش و اعتبار آن شبیه به پول است؛ چراکه وصول اعتبار آن حتمی است و امکان نقد کردن آن توسط تمامی شعب بانک صادرکننده وجود دارد.

در چک تضمینی نیز مانند چک تأیید شده اگر صاحب حساب موجودی اش خالی باشد، بانک موظف است مبلغ مورد نظر را به آورنده چک تقدیم کند و تنها فرق چک تضمینی با چک تایید شده، صادر کننده آن هاست. صادرکننده چک تأیید شده فرد است و صادر کننده چک تضمینی بانک.

• چک بین بانکی

چک بین بانکی که با نام چک رمزدار، شناخته می شود، یکی از ایمن ترین انواع چک است که در آن وجه نقدی مبادله نمی شود، بلکه اعتبار از حسابی به حساب فرد در بانکی دیگر واریز می شود. چک رمزدار قابل انتقال به غیر نیست و صدور آن در وجه حامل نیز منع قانونی دارد.

• چک مسافرتی

چک مسافرتی، یکی از انواع چک است که با هدف امنیت در سفر و جلوگیری از حمل پول نقد بسیار، صادر می شود.

تراول چک توسط بانک صادر می شود و مبلغ چک به صورت پیش فرض روی آن درج شده است.

مشکلات قانونی مربوط به چک

انواع چک، کاربردهای متنوعی در تجارت دارند و چه شما صادرکننده چک باشید و یا تحویل گیرنده آن، ممکن است با مشکلاتی که گاه گریبانگیر این سند تجاری می شود، مواجه شوید.

در این شرایط بهترین راه برای برون رفت از بحران های چک و بانکی، دریافت مشاوره حقوقی اصولی از سوی کارشناسان حرفه ای است.

پیشنهاد می کنیم برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره قوانین صدور و استفاده از انواع چک، با مرکز حقوقی تهران مدافع تماس حاصل نمایید تا در سریع ترین زمان ممکن از مشاوره حقوقی بهره مند شوید.

کلام آخر

اطلاع از قوانین صدور انواع چک و نحوه پیگیری برای نقد کردن آن ها، کمک می کند تا بدون دغدغه، معاملات به سرانجام برسد.

استفاده از مشاوره های حقوقی مجموعه ای کارآزموده مانند تهران مدافع در خصوص قوانین صدور و نقد کردن انواع چک، مدت اعتبار چک برگشتی، ضمن اینکه آرامش خاطر برای شما به ارمغان می آورد، روند کسب و کار شما را نیز حرفه ای تر می کند.

برای کسب مشاوره حقوقی در دعاوی امور چکی با این مجموعه تماس بگیرید.

سؤالات متداول:

• ایمن ترین نوع چک کدام است؟

چک بین بانکی که در آن وجه نقدی دریافت نمی شود و تنها اعتبار از حسابی به حساب فرد در بانک دیگر انتقال می یابد.

• کدام نوع چک حکم پول نقد را دارد؟

چک مسافرتی که مبلغ آن نیز روی چک درج شده است.

• انواع چک را برچه اساسی طبقه بندی می کنند؟

چک ها براساس صادر کننده به دو گروه چک هایی که توسط فرد صادر شده باشندیا توسط بانک صادر شده باشند، تقسیم بندی می شوند.

• بهترین راه برای پیگیری دعاوی چکی چیست؟

بهترین راه برای پیگیری دعاوی چکی، کسب مشاوره حقوقی از مرکز تهران مشاور است.