اثر قبول ترکه و یا رد ترکه و بررسی شرایط و انواع آن

همان طور که می‌دانید بعد از این که متوفی از دنیا رفت مال و اموال او بین ورثه تقسیم می‌شود. ممکن است وراث این ترکه به جا مانده را قبول و یا رد کنند. اثرقبول ترکه و یا رد ترکه بر تقسیم آن و همچنین تصفیه ترکه تاثیر گذار است. در این مقاله درباره نکات حقوقی قبولی و یا رد کردن ترکه آشنا می‌شویم.

منظور از اثر قبول ترکه و یا رد ترکه چیست؟ 

یکی از مهمترین موردی که در رابطه با اموال متوفی وجود دارد قبولی و یا رد کردن میراث به جا مانده از فرد متوفی است. به عبارتی دیگر اگر ورثه میراث به جا مانده را قبول کنند به این معناست که نسبت به سهمی که دارند باید در اداره اموال متوفی دخالت انجام دهند. به دیگر معنا پذیرش ورثه در مورد اداره  اموالی که از متوفی به جا مانده است قبول ترکه نام دارد.

در مقابل پذیرش ترکه ممکن است برخی از وراث تصمیم بگیرند که ترکه را رد کنند. به این معناست وراث دیگر نمی‌توانند در مورد اموال به جا مانده از متوفی دخالتی داشته باشند. هر کدام از قبولی و یا رد ترکه دارای آثاری است که در ادامه اثر قبول و یا رد ترکه بیان می‌شود.

اثر قبول ترکه و یا رد ترکه چه چیزی است؟

بعد از این که وراث تصمیم گرفتند که ارث به جا مانده از فرد فوت شده را قبول کنند باید آثاری که در ادامه و به دنبال آن می‌آیند را هم بپذیرند. در صورتی که ورثه ترکه را قبول کند باید در برابر تمامی دیونی که از متوفی باقی مانده است مسئولیت قبول کنند و به عبارتی دیگر باید پاسخگوی تمامی این دیون باشند. پس از آن تمامی وراثی که ارث را قبول کرده‌اند نیاز است که دیون متوفی را پرداخت کنند یا این که اگر ترکه کافی نباشد باید ثابت کنند که این مقدار از ترکه برای پرداخت تمامی دیون کافی نیست.

نکته‌ای که باید در نظر داشت این است که در صورتی که ورثه ترکه را قبول کرده باشند و از پرداخت دین متوفی خودداری کنند، افرادی که طلبکار است می‌توانند ورثه‌ای را که قبول ترکه کرده است توقیف کنند بنابراین توقیف اثر قبول ترکه و یا رد ترکه است.

در مقابل اگر برخی از وارث ترکه را رد کرده باشند دیگر نیاز به دخالت آن‌ها در پرداخت دیون نیست. اگر متوفی دینی داشته باشد و اگر ورثه او رد ترکه کند دیگر نمی‌توان از او پرداخت دیون را خواست بلکه با وراث دیگری که قبول ترکه کرده‌اند است. این که یک ورثه ترکه را رد کند به معنای این نیست که دیگر به او ارثی نمی‌رسد. ورثه‌ای که رد ترکه کرده است نباید در امور مربوط به تقسیم ترکه بین طلبکاران دخالت داشته باشد و حق اعتراض هم ندارد.

در صورتی که ترکه توسط همه وراث رد شده باشد دادگاه از وصی که توسط خود متوفی قرارداده شده است؛ استفاده می‌کند و اگر وصی وجود نداشته باشد مدیر تصفیه توسط دادگاه انتخاب می‌شود. علاوه بر اثر قبول و یا رد ترکه باید که شرایط مورد نیاز برای رد و یا قبول ترکه هم بررسی شود که در ادامه آن را بررسی می‌کنیم.

شرایط رد و یا قبول ترکه به چه معناست؟  

در صورتی که یکی از وراث ترکه را قبول کرده باشند نیاز است که به صورت صریح و یا ضمنی قبولی خود را اعلام کند. قبولی صریح به این صورت است که در یک سند عادی و یا یک سند رسمی به دادگاه اعلام می‌کند که مسئولیت مدیریت در اموال متوفی را برعهده می‌گیرد. منظور از قبول ضمنی این است که ورثه عملی انجام دهد که نشان دهنده قبول ترکه باشد.

نیاز است که شرایط زیر رعایت شود:

• حتما در دادگاه اعلام شود که ترکه توسط ورثه رد شده است اعلام او می‌تواند در نظر دادگاه به صورت کتبی و یا شفاهی باشد.
• البته باید این اعلام رد ترکه بعد از یک ماه بعد از فوت صورت بگیرد. بعد از این که این یک فرصت یک ماهه تمام شد به این معناست که وراث ترکه را قبول کرده است. بنابراین برای این که اثر قبول ترکه و یا رد ترکه انجام شود نیاز است که با روش‌هایی که بیان شد قبولی و یا رد صورت بگیرد.
• معمولا برای انجام مسائل حقوقی مربوط به ترکه اطلاع بیشتر از اثر قبول ترکه و یا رد ترکه و گواهی انحصار وراث مشورت گرفتن  از وکیل ارث بسیار کمک کننده است.

انواع قبولی در قبول ترکه

در صورتی که یکی از وراث ترکه را قبول کنند باید توجه داشته باشند که می‌توانند به چند صورت این قبولی را انجام دهند که در ادامه بیان شده است:

·       قبولی به صورت کاملا مشروط به تحریر

منظور از قبولی مشروط این است که وراث می‌توانند یک شرط برای قبولی قرار بدهند. بر فرض مثال می‌توانند شرط کنند که ابتدا ترکه تحریر شود و سپس قبولی انجام شود که به این نوع قبولی، قبول منوط به تحریر ترکه هم می‌گویند. البته می‌توان شرط دیگری هم قرار داد.

·       قبول به صورت کاملا مطلق

اگر قبول به صورت مطلق باشد ورثه باید تمامی دیونی را که متوفی دارد؛ به نسبت سهم خود پرداخت کنند اما معمولا بیان می‌شود که این نوع از قبولی بسیار خطرناک است به این خاطر که ورثه باید حتما تمامی دین را پرداخت کند. برای مثال فرض کنید که فرد الف فوت کرده است و مقدار ارثی که دارد ۵۰۰ میلیون تومان است. حال ممکن است میزان بدهی متوفی مبلغی معادل یک میلیارد تومان باشد و دو نفر ورثه پسر وجود داشته باشد که ارث به نسبت مساوی بین آن‌ها تقسیم می‌شود و اگر هر دو نفر قبول ترکه به صورت مطلق کرده باشند نیاز است که  هردو تمامی مبلغ یک میلیارد تومان بدهی را پرداخت کنند حتی اگر مقدار دارایی متوفی کفاف ندهد. در واقع کفاف دارایی مهم نیست به این خاطر که ورثه پذیرفته است که اثر قبول ترکه و یا رد ترکه را به صورت پذیرش مطلق پذیرفته است.

·       قبولی به صورت صریح و یا ضمنی

در رابطه با قبول صریح و ضمنی همان طور که بیان شد نیاز است به صورت نوشته شده و کاملا کتبی نوشته شده باشد و قبولی ضمنی به این معناست که باید وراث عملی انجام دهند که این عمل نشان دهنده قبولی باشد.  بنابراین اثر قبول ترکه و یا رد ترکه منوط به رعایت شرایطی که بیان شد است.

جمع بندی

پس از فوت متوفی نیاز است که اداره اموال متوفی یا توسط ورثه و یا این که توسط دادگاه و مدیر تصفیه انجام شود. اثر قبول ترکه و یا رد ترکه این است که ورثه باید اداره اموال متوفی را برعهده بگیرد و در صورتی که او این کار را را انجام دهد دادگاه یک نفر مدیر تصفیه قرار می‌دهد. قبول و یا رد وراث باید به صورت ضمنی و یا صریح صورت بگیرد و حتی به صورت مطلق و یا مشروط هم می‌تواند قبولی انجام شود.

برای اداره امور مربوط به ترکه متوفی و انجام مسائل حقوقی مربوط به ارث بهتر است از وکیل متخصص ارث مشورت بگیرید. یکی از وکلای متخصص که در این زمینه می‌تواند به شما راهنمایی لازم را بدهد وکیل ارث در تهران مدافع است که مشاوره رایگان حقوقی هم ارائه می‌دهد. پیشنهاد می‌شود قبل از هر اقدامی ابتدا با این وکیل متخصص مشورت کنید.

جهت کسب اطلاعات بیشتر در خصوص مبحث “قبول و رد ترکه” با موسسه حقوقی تهران مدافع بهترین وکیل در غرب تهران تماس حاصل فرمایید.

سوالات متداول

آیا اعلام وضعیت قبولی و یا ردی ترکه در مدت یکماه بعد از فوت متوفی ضروری است؟

بله، باید توجه داشته باشید که اگر در این مدت یک ماه پس از فوت و یا یک ماه بعد از خاتمه تحریر ترکه قبولی و یا رد اعلام نشود، وراث مسئول دیون متوفی خواهند بود.

آیا تحریر ترکه نیاز است؟

در صورتی که وراث چند نفر باشند و برخی از آن‌ها ترکه را قبول کنند و برخی قبول نکنند باید این تحریر صورت گیرد و حتی بعد از تحریر هم امکان رد و یا قبول وجود دارد.