آشنایی با ترک انفاق، حکم و نمونه داخواست آن

مزایای استفاده از خدمات  وکیل خانواده تهران مدافع:

• مشاوره حقوقی رایگان
• مشاوره ۲۴ ساعته حتی در روزهای تعطیل
• مشاوره مستقیم با وکیل پایه یک دادگستری
• امکان مشاوره حقوقی حضوری، تلفنی و آنلاین

ترک انفاق جرم است و مرد مکلف است هزینه های متعارف زندگی همسر و فرزندان خود را تامین نماید. زن نیز موظف به تمکین از شوهر خود می باشد. در صورت عدم تمکین زن مرد تکلیفی به پرداخت نفقه ندارد. از سوی دیگر نفقه اصولا به زوجه دائمی تعلق می گیرد و چنانچه ازدواج موقت یا به اصطلاح صیغه باشد، مرد تکلیفی به پرداخت نفقه ندارد. مگر اینکه زوجین به پرداخت نفقه را به عنوان شرط ضمن عقد معین کرده باشند.

نکته مهم دیگری که در راستای نفقه باید به آن اشاره کرد این است که میزان نفقه بر اساس وضعیت زن و اوضاع و احوال حاکم بر زندگی او تعیین می شود. یعنی چنانچه زن در یک خانواده ثروتمند رشد کرده باشد، یا سطح سواد و روابط اجتماعی بالاتری داشته باشد، نفقه بیشتری به او تعلق می گیرد.

حال اگر مردی که تمکن مالی دارد و به طور عمدی و با سوء نیت از پرداخت نفقه افراد واجب النفقه از جمله همسر و فرزندان امتناع نماید و از این طریق امنیت نهاد خانواده را به مخاطره بیاندازد تکلیف چیست؟ حکم ترک انفاق چیست؟

ترک انفاق چیست؟

مرد باید نفقه افراد واجب النفقه را پرداخت نماید. اگر از این کار امتناع نماید به واقع موجبات سختی و مشقت همسر و فرزندان خود را فراهم می نماید. قانون گذار با ترک انفاق به شدت برخورد کرده است و آن را جرم انگاری نموده است.

سابق بر این ماده ۶۴۲ قانون مجازات اسلامی ( قانون تعزیرات و مجازات های بازدارنده ) در راستای جرم انگاری ترک انفاق مقرر داشت:

« هر کس با داشتن استطاعت مالی، نفقه زن خود را در صورت تمکین ندهد یا از تأدیه نفقه سایر اشخاص واجب‌النفقه امتناع نماید دادگاه‌ او را از سه ماه و یک روز تا پنج ماه حبس محکوم می‌نماید. »

این ماده ترک انفاق از سوی مرد را چنانچه به صورت عمدی و با سوء نیت و با وجود تمکن مالی انجام شده بود مستحق مجازات حبس از سه ماه و یک روز تا پنج ماه می دانست.

ماده فوق به موجب بند ۹ ماده ۵۸ قانون حمایت خانواده مصوب سال ۱۳۹۱ نسخ شد و ماده ۵۳ قانون حمایت خانواده جای آن را گرفت.

ماده ۵۳ قانون حمایت خانواده مقرر می دارد:

« هرکس با داشتن استطاعت مالی، نفقه زن خود را در صورت تمکین او ندهد یا از تأدیه نفقه سایر اشخاص واجب النفقه امتناع کند به حبس تعزیری درجه شش محکوم می شود. تعقیب کیفری منوط به شکایت شاکی خصوصی است و درصورت گذشت وی از شکایت در هر زمان تعقیب جزایی یا اجرای مجازات موقوف می شود. »

ماده فوق در حال حاضر ملاک عمل دادگاه ها برای جرم ترک انفاق است. همان طور که مشخص است بازهم جرم ترک انفاق از جرائمی است که نیاز به اثبات سوء نیت مرتکب دارد تا حکم به مجازات او داده شود. همچنین قانون حمایت خانواده برای حمایت بیشتر از نهاد خانواده مجازات ترک انفاق را بیشتر کرده. مجازات درجه ۶ یعنی حبس بیش از شش ماه تا دو سال. یعنی قاضی می تواند برای ترک انفاق بین ۶ ماه تا ۲ سال مجازات حبس در نظر بگیرد.

جرم ترک انفاق یک جرم قابل گذشت است. یعنی اولا بدون شکایت شاکی یعنی زن یا فرزندان واجب النفقه امکان رسیدگی در دادگاه وجود ندارد و از سوی دیگر در هر مرحله از رسیدگی چنانچه شاکی رضایت دهد ادامه رسیدگی متوقف خواهد شد.

برای طرح شکایت ترک انفاق می توانید با وکیل خانواده گروه وکلای تهران مدافع تماس بگیرید و مشاوره حقوقی دریافت کنید.

تعیین میزان نفقه زن

ترک انفاق با وجود اینکه یک جرم است و طبق قانون مجازات حبس نیز برای آن در نظر گرفته شده است، اما مجازات مرتکب به تنهایی نه تنها مفید فایده نیست بلکه ممکن است خانواده را با چالش های بیشتری مواجه نماید. لذا قاضی باید با جلب نظر کارشناس اقدام به تعیین میزان نفقه می نماید. تعیین میزان نفقه زن به دو دلیل اهمیت دارد. دلیل اول این است که میزان هزینه های متعارف زندگی زن مشخص می شود و مرد حتی در زمان تحمل مجازات نیز مکلف به پرداخت این وجه می باشد و زن می تواند با استناد به آن مطالبه نفقه نماید . از سوی دیگر با توجه به اینکه میزان نفقه زن و مدت زمان ترک انفاق می تواند حدود جرم ارتکابی را برای قاضی روشن سازد تا در میزان مجازات فرد مرتکب قضاوت صحیح تری انجام دهد.

اما باید دانست که نفقه شامل همه نیازهای متعارف زن می شود. این نیازها با توجه به وضعیت و شان زن مشخص می شود نه بر اساس درآمد مرد. لذا قانون مدنی در ماده ۱۱۰۷ مقرر می دارد:

« نفقه عبارت است از همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل مسکن، البسه، غذا، اثاث منزل و هزینه های درمانی و بهداشتی و خادم در صورت عادت یا احتیاج به واسطه نقصان یا مرض. »

این ماده نشان می دهد که نفقه زن بر اساس نیازها و شان اجتماعی او تعیین می شود. لذا چنانچه زن از طبقه ثرتمند باشد و حتی در زندگی مجردی خادم داشته باشد، مرد باید طبق این نیازها به او نفقه بپردازد. مسائلی مثل میزان تحصیلات، شاغل بودن، میزان درآمد ناشی از شغل، ثروت و طبقه خانوادگی و… می تواند در تعیین میزان نفقه تاثیر جدی داشته باشد.

نمونه شکایت ترک انفاق

مشخصات شاکی: مشخصات زوجه ( اعم از نام، نام خانوادگی، نام پدر، شغل، نشانی محل اقامت)

مشتکی عنه: مشخصات زوج ( مرد )

موضوع شکایت: ترک انفاق – تاریخ وقوع جرم ….. – محل وقوع جرم………

دلایل و منضمات : ۱- سند نکاحیه ۲- گزارش مرجع انتظامی ۳- استشهادیه محلی ۵- شهادت شهود

ریاست محترم دادسرای عمومی و انقلاب

1. اینجانب ……. به موجب سند ازدواج شماره …….. به تاریخ ………. به عقد دائم آقای ……….. در آمده ام.
2. حاصل این ازدواج سه فرزند اعم از دو فرزند پسر به نام های ….. و ……. و یک فرزند دختر به نام ……… است.
3. ایشان با وجود اینکه کارمند رسمی دولت می باشند و در از زمان ازدواج در شرکت ملی نفت ایران مشغول به کار می باشند اما علی رغم تمکن مالی از همان ابتدای زندگی از پرداخت نفقه و خرجی به اینجانب خودداری می نمود.
4. مشتکی عنه از تاریخ ……….. اقدام به ترک زندگی مشترک نموده و با سوء نیت به هدف ایجاد مشقت در زندگی از پرداخت نفقه بنده و فرزندان خودداری نموده است و از این مسیر موجبات عسر و حرج و تنگدستی خانواده خود را فراهم نموده است.
5. با توجه به آمادگی اینجانب مبنی بر تمکین از ایشان و ترک انفاق با سوء نیت ایشان مستدعی است نسبت به تقاضای جلب، بازداشت وپیگرد قانونی مشتکی عنه اقدامات لازم را مبذول فرمایید.

با تقدیم احترام

نام و نام خانوادگی

سؤالات متداول

آیا ترک نفقه جرم محسوب می شود؟

بر اساس قانون مجازات اسلامی، ترک نفقه جرم محسوب می شود و دارای مجازات است.

شرط لازم برای دریافت حکم ترک انفاق چیست؟

در صورتی که تمکین زن ثابت شود و مرد دارای تمکن مالی باشد، ملزم به پرداخت حق نفقه است.

آیا راهی برای دریافت زود هنگام نفقه بر اساس شکایت وجود دارد؟

در صورت پرداخت نشدن نفقه زنان می توانند شکایتی مستقل با عنوان ترک انفاق مدون کنند و در صورت خودداری زوج از پرداخت، وی را تحت تعقیب قضایی قرار دهد.

راه های اثبات ترک انفاق چیست؟

با اقرار زن و مراجعه شهود به دادگاه می توان نسبت به این شکایت اقدام کرد. شواهد معرفی شده به دادگاه شرایط خاصی باید داشته باشند از جمله این که از بستگان زن نباشند و بر اتفاقاتی که افتاده، به طور کامل اشراف داشته باشند.