قانون جدید چک برگشتی در ۱۴۰۱ و آشنایی با صفر تا صد آن

چک یک ابزار مکتوب، تاریخ دار و امضاء شده است که بانک را ملزم به پرداخت مبلغ مشخصی به حامل می کند. شخص یا نهادی که آن را می نویسد به عنوان پرداخت کننده شناخته می شود و شخصی که برای او نوشته می شود دریافت کننده نامی‌ده می شود. چک ها عموماً در مقابل یک حساب جاری نوشته می شوند، اما می توانند برای حساب پس انداز یا نوع دیگری از حساب ها نیز مورد استفاده قرار گیرند. چک ها از بخش های مختلفی تشکیل شده اند که شامل؛  تاریخ، مبلغ، نام و امضای پرداخت کننده، نام دریافت کننده و محل یادداشت و توضیحات آن است.

 چک ها انواع مختلفی دارند و هر کدام برای موارد خاصی مورد استفاده قرار می گیرند و قابل تأیید هستند. نحوه عملکرد آن به این صورت است که چک را به عنوان یک سند برای پرداخت و ضمانت مقدار مشخصی از پول در نظر می گیریم.

استفاده از چک به دو یا چند طرف اجازه می دهد بدون نیاز به مبادله ارز فیزیکی، یک معامله پولی انجام دهند و در عوض  مبلغی که بر روی آن نوشته می شود جایگزین ارز فیزیکی با همان مقدار است.

چک می تواند برای پرداخت قبض، به عنوان هدیه یا انتقال مبالغ بین دو شخص یا نهاد استفاده شود. استفاده از چک های بانکی به طور کلی یک روش مطمئن تر برای انتقال پول نسبت به پول نقد هستند، به ویژه هنگامی که مبالغ هنگفتی درگیر باشد. یکی از مهم ترین مواردی که هنگام استفاده از آن ها باید مدنظر قرار دهید، احتمال برگشت چک در زمانی است که پول کافی در حساب فرد پرداخت کننده نباشد و اصطلاحا به این امر” چک برگشتی” گفته می شود. قوانین چک برگشتی با توجه به شرایط حاکم در کشور همواره در حال تغییر و بروز رسانی است و در ادامه این مقاله قصد داریم قانون جدید چک برگشتی را باهم بررسی کنیم.

قانون جدید چک برگشتی چیست؟

همان طور که گفته شد، در هنگام وصول نشدن چک در زمان تعین شده دریافت کننده می توان آن  را برگشت بزند و از طریق قوانین اعلام شده برای پاس شدن چک مورد نظر خود اقدام نماید. قانون جدید چک برگشتی با این هدف تعین شده است که شاهد کاهش چشم گیر و اساسی چک های برگشتی باشیم و به وسیله ی قانون گذاری های جدید از مشکلات این چنینی جلوگیری کنیم. اخرین تغییرات قانونی در مورد چک برگشتی در سال ۹۷ صورت گرفته است و اکنون شاهد قانون جدید چک برگشتی ۱۴۰۱ هستیم و چند مورد اساسی در مورد چک های برگشتی دست خوش تغییرات شده اند.

• اولین و مهم ترین قانون جدید چک برگشتی۱۴۰۱، افزایش سرعت برگشت زدن آن است و افراد راحت تر از گذشته می توانند چک وصول نشده خود را برگشت بزنند. بر اساس قوانین گذشته در صورت عدم موجودی در حساب فرد پرداخت کننده و یا کشیدن چک های بی وصول، پیگیری برای فرد دریافت کننده دشوار بود. با قانون جدید چک برگشتی۱۴۰۱ فرد پرداخت کننده بلافاصله و در کوتاه ترین زمان، تحت پیگیرد های قانونی قرار می گیرد و اموال این فرد توقیف می گردد و یا در صورت زیاد بودن مبلغ فرد پرداخت کننده ممنوع الخروج خواهد شد.
• قانون بعدی، عدم صدور چک در وجه حامل است. بر اساس مصوبات جدید، صدور چک های بانکی در وجه حامل دیگر اعتبار قانونی نخواهد داشت و تنها در زمانی معتبر و قابل پرداخت است که در وجه فرد مشخصی نوشته شود.
• بر اساس قانون جدید چک برگشتی ۱۴۰۱، افراد در حد اعتبار حساب های بانکی خود می توانند چک صادر نمایند. این قانون به این صورت است که اگر اعتبار حساب شما از مبلغ نوشته شده بر روی چک کمتر باشد، بانک مرکزی اجازه ی صدور آن را نمی دهد. این قانون به این منزله است که افراد از کشیدن چک بی محل با مبالغی که در حد توان پرداخت آن ها نیست، خودداری کنند.
• برگشت شدن چک، مانع از دریافت دسته چک جدید خواهد شد. بر اساس این قانون در صورتی که چک شما برگه شود، اعتبار شما نزد بانک از بین خواهد رفت و دیگر قادر نخواهید بود چک جدیدی را صادر نمایید. این قانون چک نیز برای جلوگیری از برگشت آن  و مشکلات بعدی تصویب شده است.
• راه اندازی “سامانه ی صیاد “به منظور آسان تر شدن کار های بانکی، یکی از به روز رسانی های جدید در مورد قانون چک است. بر اساس جدید ترین قانون چک، استفاده از سامانه صیاد برای صدور چک ها و عدم استفاده از نمونه های کاغذی آن ها است. با توجه با مشکلات مربوط به چک های کاغذی مانند مفقود شدن، پاره شدن و یا خط خوردگی آن ها، سامانه صیاد این مشکلات را به کلی برطرف نموده است. در هنگام صدور، تمامی اطلاعات پرداخت کننده و دریافت کننده و همچنین سایر اطلاعات، درون سامانه صیاد ثبت می گردد. در قانون جدید چک برگشتی ۱۴۰۱ شما دیگر نیاز به پشت نویسی آن نخواهید داشت و می توانید در سامانه مذکور اقدام به ثبت اطلاعات لازم نمایید. استفاده از چک های الکترونیکی نیز به وسیله این سامانه تسهیل یافته است.

سؤالات متداول

• با توجه به شرایط کرونا قانون چک به چه صورت اجرا می گردد؟

طبق گفته ی رئیس کل بانک مرکزی، افرادی که از تاریخ ۱ اسفند سال ۹۸ تا اواخر اردیبهشت سال ۹۹ چک هایشان برگه شده است، تا سه ماه مشمول قانون محرومیت استفاده از خدمات بانکی نخواهند شد و می توانند در این سه ماه به رفع مشکل خود اقدام نمایند.

• چگونه به سامانه صیاد راه پیدا کنیم؟

آدرس سامانه صیاد به نشانی https://www.cbi.ir/EstelamSayad/19689.aspx در دسترس همه قرار دارد و با مراجعه به این سامانه می توانید فعالیت های بانکی خود را انجام دهید.

• نحوه ی استفاده از چک های الکترونیکی چگونه است؟

در صورت نداشتن دسته چک، می توانید از چک الکترونیکی به صورت تک برگ استفاده نمایید و قوانین مربوطه به این چک ها نیز مانند چک های کاغذی است.

• برای اطلاع کامل از قانون چک و قانون جدید چک برگشتی به چه نهاد هایی مراجعه کنیم؟

به طور کلی برای اطلاع از قوانین حقوقی و آگاهی از اطلاعات بانکی لازم است از افراد متخصص و آگاه پرس و جو کنید تا بتوانید آشنایی کاملی در مورد قانون جدید چک به دست آورید. برای کسب مشاوره و گرفتن راهنمایی از وکیل چک برگشتی می توانید با مجموعه حقوقی تهران مدافع تماس حاصل کنید و از کارشناسان و مشاوران حاضر در این مجموعه کمک بگیرید.